Η ιστορία του σύμπαντος σε ένα βίντεο 10 λεπτών! (Video)

Ένα βίντεο το οποίο μας εξηγεί την δημιουργία και την ιστορία του σύμπαντος σε μόλις 10 λεπτά...

Ηροδότου Ιστορίαι "Η Καταδίκη της Τυραννίδας"

Ηροδότου Ιστορίαι
Η Καταδίκη της Τυραννίδας (V 91-93)
Μετάφραση Δ. Ν. Μαρωνίτη
91    
     Τότε, μόλις πήραν στα χέρια τους οι Λακεδαιμόνιοι τους χρησμούς, επειδή έβλεπαν πως η δύναμη των Αθηναίων μέρα με τη μέρα μεγάλωνε και δεν ήταν πια καθόλου πρόθυμοι να τους ακούν, κατάλαβαν πως με ελεύθερο πολίτευμα το αττικό γένος θα μπορούσε να γίνει ισοδύναμο με το δικό τους· με την τυραννίδα όμως πάνω από το κεφάλι τους, θα έμεναν οι Αθηναίοι ανίσχυροι και πρόθυμοι να πειθαρχούν στις εντολές τους. Εζύγισαν λοιπόν τα υπέρ και τα κατά, και υστέρα έστειλαν και φώναξαν από το Σίγειο του Ελλησπόντου τον Ιππία, το γιο του Πεισιστράτου. Κι όταν ο Ιππίας ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση τους κι έφτασε στη Σπάρτη, έστειλαν και κάλεσαν οι Σπαρτιάτες αντιπροσώπους και από τις άλλες συμμαχικές πόλεις, και τους έλεγαν τα εξής:
         “Άνδρες σύμμαχοι, τώρα συναισθανόμαστε πως εμείς οι ίδιοι δεν πράξαμε σωστά· γιατί παρασυρμένοι από κίβδηλους χρησμούς, διώξαμε από την πατρίδα τους άντρες που υπήρξαν φίλοι μας στεvoί κι είχαν δεχτεί να κάνουν την Αθήνα του χεριού μας· και με την πράξη μας αυτή παραδώσαμε την πόλη να την κυβερνά ο αχάριστος δήμος, ο οποίος, ενώ εξ αιτίας μας ελευθερώθηκε και σήκωσε κεφάλι, καταφρόνησε και μας και το βασιλιά μας, φτάνοντας και να τον εξορίσει. Με το ηθικό του τώρα ανεβασμένο, συνεχώς αυξάνει τη δύναμή του ο δήμος, όπως πολύ καλά το ξέρουν από δική τους πείρα τόσο οι γείτονες τους Βοιωτοί όσο και οι Χαλκιδείς, και γρήγορα πρόκειται να το μάθει καλά και όποιος άλλος δεν πάρει τα μέτρα του. Επειδή, λοιπόν, ακολουθώντας μια τέτοια τακτική, πέσαμε ολοφάνερα έξω, τώρα θα δοκιμάσουμε μαζί σας να διορθώσουμε το σφάλμα μας· αυτός ακριβώς είναι ο λόγος πού καλέσαμε εδώ τον Ιππία που βλέπετε και σας από τις συμμαχικές μας πόλεις, με σκοπό από κοινού να σκεφτούμε και από κοινού να επιχειρήσουμε, επαναφέροντας τον Ιππία στην Αθήνα, να του αποδώσουμε όσα προηγουμένως του στερήσαμε”.
92        Οι Σπαρτιάτες αυτά έλεγαν, το πλήθος όμως των συμμάχων δεν φαινόταν να δέχεται τις προτάσεις τους. Και ενώ όλοι οι άλλοι έμεναν άφωνοι, ο Κορίνθιος Σωκλής πήρε το λόγο και είπε:
92A       “Σίγουρα θα βρεθεί ο ουρανός κάτω από τη γη, και η γη θα κρεμαστεί πάνω από τον ουρανό· οι άνθρωποι, θα κατοικήσουμε τη θάλασσα και τα ψάρια την ξηρά που κατοικούν τώρα οι άνθρωποι, αφού εσείς, Λακεδαιμόνιοι, επιχειρείτε, καταλύοντας την ισοκρατία, να επαναφέρετε στις πόλεις την τυραννίδα, που τίποτα στον κόσμο δεν είναι αδικότερό της μήτε πιο βρώμικο και φονικό. Αν πράγματι πιστεύετε πως είναι όντως ορθό να ζουν οι πόλεις κάτω από τυραννικό πολίτευμα, βάλετε πρώτοι εσείς οι ίδιοι τύραννο πάνω από το κεφάλι σας, και ύστερα δοκιμάσετε να κάνετε το ίδιο και στους άλλους. Τώρα όμως, ενώ οι ίδιοι δεν έχετε πείρα από τυράννους και παίρνετε τα μέτρα σας, ώστε αυτό το φοβερό πράγμα να μην συμβεί ποτέ στη Σπάρτη, θέλετε να κάνετε κατάχρηση της τυραννίδας εις βάρος των συμμάχων. Αν όμως είχατε εσείς οι ίδιοι δοκιμάσει την τυραννίδα, όπως εμείς, θα μπορούσατε για το θέμα αυτό να εισηγηθείτε κάπως καλύτερες προτάσεις από ό,τι τώρα δα προτείνετε.
92B          Γιατί στην Κόρινθο κάποτε τα πολιτικά πράγματα είχαν κάπως έτσι. Υπήρχε δηλαδή ολιγαρχία, καθώς οι Βακχιάδες, όπως τους έλεγαν, κρατούσαν την πόλη στα χέρια τους και όλοι οι γάμοι γίνονταν μεταξύ τους. Ώσπου ο Αμφίων, όντας από την ίδια οικογένεια, αποκτά μια κόρη χωλή — το όνομα της ήταν Λάβδα. Καθώς λοιπόν κανένας από τους Βακχιάδες δεν ήθελε τη Λάβδα για γυναίκα του, την παίρνει ο Ηετίων, ο γιος του Εχεκράτη, από το δήμο της Πέτρας, που η φύτρα του έφτανε ως τους Λαπίθες και τον Καινέα. Επειδή όμως ούτε από αυτήν τη γυναίκα ούτε από άλλη έκανε ο Ηετίων παιδιά, τον έστειλαν στους Δελφούς να ρωτήσει για απογόνους. Δεν πρόλαβε να μπει στο ιερό, και αμέσως η Πυθία του αποτείνεται σε εξάμετρα:
     
    Ηετίων, κανείς δεν σε τίμα, μολονότι είσαι πολύτιμος.
    Η Λάβδα είναι εγκαστρωμένη, και θα γεννήσει πέτραν τροχοειδή, η οποία θα πέσει
    πάνω στους μονάρχους άνδρας και θα τιμωρήσει την Κόρινθον.

     Ο χρησμός αυτός που δόθηκε στον Ηετίωνα, δεν ξέρω πώς κοινολογείται στους Βακχιάδες, οι οποίοι και παλαιότερα είχαν πάρει χρησμό που αφορούσε την Κόρινθο, έμενε όμως ανεξήγητος· είχε την ίδια έννοια με το χρησμό πού δόθηκε στον Ηετίωνα κι έλεγε τα εξής:
       Ο αετός είναι εγκαστρωμένος εις τας Πέτρας· θα γεννήσει δε λέοντα
    ισχυρόν, ωμοφάγον, ο οποίος θα ρίψει πολλούς καταγής.
    Αυτά σκεφθείτε καλά, ώ Κορίνθιοι, οι οποίοι κατοικείτε περί την ωραίαν
    Πειρήνην και την υψηλήν Ακρόπολιν της Κορίνθου.

92C       Αυτός λοιπόν ο χρησμός, δοσμένος από πριν στους Βακχιάδες, έμενε ακατανόητος τότε όμως, μόλις οι Βακχιάδες άκουσαν το χρησμό που δόθηκε στον Ηετίωνα, συνέλαβαν αμέσως το νόημα και του προηγουμένου, που φανερά συμφωνούσε με εκείνον του Ηετίωνα. Πλην όμως, έχοντας συλλάβει τώρα το νόημα του χρησμού, δεν είπαν και δεν έκαναν τίποτε, περιμένοντας να αφανίσουν το παίδι που θα γεννιότανε από τον Ηετίωνα.
           Μόλις λοιπόν γέννησε ή γυναίκα, δίχως καμιά χρονοτριβή, στέλνουν δέκα δικούς τους στο δήμο όπου κατοικούσε ο Ηετίων, για να σκοτώσουν το παιδί. Όταν κάποτε αυτοί έφτασαν στην Πέτρα και μπήκαν στην αυλή του Ηετίωνα, γύρευαν το νήπιο. Η Λάβδα εξάλλου, που δεν γνώριζε για ποιο λόγο έφτασαν εκείνοι και νόμιζε πως της ζητούσαν το παίδι από φιλοφροσύνη προς τον πατέρα της, το έφερε και το απόθεσε στα χέρια ενός από τους δέκα. Αυτοί ωστόσο είχαν στο δρόμο ήδη σκεφτεί και αποφασίσει, ο πρώτος που θα έπαιρνε το παιδί στα χέρια του, να το χτυπήσει καταγής. Όταν όμως η Λάβδα παρέδωσε με τα χέρια της το παιδί, θεία τύχη το έφερε και χαμογέλασε το νήπιο σε εκείνον που το πήρε, αυτός το πρόσεξε και ξαφνικά τον συνεπήρε οίκτος που τον εμπόδισε να το σκοτώσει. Από λύπη και συμπάθεια παραδίδει το παίδι στον δεύτερο, κι αυτός στον τρίτο, έτσι που πέρασε από το χέρι του ενός στον άλλο φτάνοντας ως τον δέκατο, και ούτε ένας δε θέλησε να το σκοτώσει. Δίνοντας λοιπόν πίσω στη μάνα το παιδί, βγήκαν έξω, στάθηκαν στην αυλόθυρα και άρχισαν ο ένας να κατηγορεί τον άλλον και περισσότερο όλοι τον πρώτο, γιατί δεν έπραξε αυτό που είχαν συμφωνήσει. Ύστερα, επειδή περνούσε η ώρα, πήραν απόφαση να μπουν όλοι ξανά στην αυλή και από κοινού να διαπράξουν το φόνο.
92D   Ήταν γραμμένο όμως να βλαστήσει από τον γόνο του Ηετίωνα συμφορά για την Κόρινθο. Γιατί η Λάβδα που στεκόταν πίσω από την ίδια αυλόθυρα, τα άκουσε όλα αυτά· από φόβο λοιπόν μήπως το μετανοιώσουν και παίρνοντας για δεύτερη φορά τώρα το παιδί το θανατώσουν, πάει και το κρύβει σ' ένα μέρος που νους ανθρώπου δεν θα μπορούσε να το βάλει: σε μία “κυψέλη”, γνωρίζοντας πως αν εκείνοι γυρνούσαν πίσω για να ζητήσουν το παίδι, θα έψαχναν τα πάντα — πράγμα που κιόλας έγινε, όμως αυτοί, όταν μπήκαν μέσα και αναζητούσαν το παιδί, πουθενά δεν μπόρεσαν να το ανακαλύψουν, έτσι που πια το πήρανε απόφαση να γυρίσουν πίσω και να πουν σε κείνους που τους έστειλαν πως όλα τα έκαμαν σύμφωνα με τις εντολές τους.
           Πράγματι έφυγαν και γυρίζοντας πίσω είπαν όσα συμφώνησαν.
92E    Στο μεταξύ και ύστερα από αυτά ο γιος του Ηετίωνα μεγάλωνε και επειδή διέφυγε τον κίνδυνο κρυμμένος στην “κυψέλη”, πήρε από κει για όνομα του την επωνυμία Κύψελος. Κάποτε ο Κύψελος έγινε άντρας κι όταν ζήτησε χρησμό, πήρε απάντηση πολύ ευνοϊκή στους Δελφούς, που πάνω της στηρίχτηκε κι έκανε το εγχείρημα που τον οδήγησε να γίνει κύριος της Κορίνθου. Να τί έλεγε ο χρησμός:
     
    Ευδαίμων αυτός ο άνθρωπος ο οποίος καταβαίνει εις το ιδικόν μου οίκημα,
    Ο Κύψελος Ηετίδης, βασιλεύς της ενδόξου Κορίνθου,
    Αυτός και οι παίδες αυτού, όχι όμως και οι παίδες των παίδων αυτού.
    
     Αυτό ήταν το περιεχόμενο του χρησμού, και ο Κύψελος, τύραννος πια της Κορίνθου, υπήρξε αυτός που ξέρουμε: πολλούς Κορίνθιους εξόρισε, πολλούς τους στέρησε την περιουσία τους, κι ακόμη περισσότερους τη ζωή τους.
92F     Έμεινε στην αρχή έτσι τριάντα χρονιά και μέτρησε όλη του τη ζωή, ωσότου πέθανε, οπότε τον διαδέχεται στην τυραννίδα ο γιος του ο Περίανδρος. Αυτός λοιπόν ο Περίανδρος, στην αρχή τουλάχιστον, φάνηκε ηπιότερος από τον πατερά του· αφότου όμως με αγγελιοφόρους του ήρθε σε επαφή με τον τύραννο της Μιλήτου Θρασύβουλο, από τότε ξεπέρασε κι αυτόν τον ίδιο τον Κύψελο στους φόνους και τα εγκλήματα.
        Έστειλε δηλαδή κάποτε στον Θρασύβουλο ένα κήρυκά του και γύρευε να μάθει με ποια πολιτική θα διαχειριζόταν ασφαλέστατα τα πράγματα της πόλης και κάλλιστα θα τη διαφέντευε. Ο Θρασύβουλος λοιπόν έβγαλε τον αποσταλμένο του Περιάνδρου έξω από την πόλη, τον έμπασε σ' ένα χωράφι σπαρμένο, και μαζί του περνούσε ανάμεσα από τα στάχυα, ρωτώντας κι εξετάζοντας τον κήρυκα εξαρχής ποιός λόγος τον έφερε από την Κόρινθο, ενώ ταυτόχρονα έκοβε, κάθε φορά που έβλεπε ένα στάχυ να ξεπερνά τα αλλά, και αποκεφαλίζοντάς το το έριχνε χάμω, ώσπου μ αυτό τον τρόπο κατέστρεψε τα πιο ψηλά και τα πιο ωραία στάχυα του χωραφιού. Κι αφού πέρασε από άκρου σ' άκρο το χωράφι, δίχως να δώσει καμία άλλη συμβουλή, στέλνει πίσω τον κήρυκα. Γυρνώντας στην πατρίδα του την Κόρινθο ο κήρυκας, βρέθηκε μπρος στον Περίανδρο, που ανυπόμονος εγύρευε να μάθει την υποθήκη του Θρασύβουλου. Όμως αυτός ισχυριζόταν πως ο Θρασύβουλος δεν έδωσε καμιά υποθήκη, και μάλιστα απορούσε σε τί λογής άνθρωπο τον έστειλε ο Περίανδρος, παράφρονα σχεδόν, να καταστρέφει τα ίδια του τα χτήματα — και έτσι διηγήθηκε ο κήρυκας όσα είχε δει να κάνει ο Θρασύβουλος.
92G  Ο Περίανδρος όμως έπιασε το νόημα της πράξης αυτής και πήρε απόφαση να συμπεριφερθεί όπως τον εσυμβούλευε ο Θρασύβουλος: σκοτώνοντας όσους πολίτες κάπου εξεχώριζαν, έδειξε έτσι όλη την κακότητά του απέναντι στην πόλη και τους κατοίκους της. Γιατί όσα ο Κύψελος άφησε υπόλοιπα σκοτώνοντας και εξορίζοντας, τα αποτελείωσε ο Περίανδρος. Μια μέρα μάλιστα έγδυσε όλες τις γυναίκες της Κορίνθου για το χατήρι της δικής του γυναίκας, της Μέλισσας.
          Καθότι έχοντας στείλει στον ποταμό Αχέροντα, πάνω στους Θεσπρωτούς, ανθρώπους του να πάρουνε χρησμό από το Νεκρομαντείο για κάποια παρακαταθήκη ενός ξένου, παρουσιάστηκε η Μέλισσα και είπε πως ούτε σημάδια πρόκειται να δώσει ούτε και να φανερώσει το χώρο όπου βρίσκεται η παρακαταθήκη· γιατί ριγά και είναι γυμνή, αφού τα ρούχα που τα έθαψε ο Περίανδρος μαζί της σε τίποτα δεν ωφελούν, επειδή η φλόγα δεν τα έκαψε ως το τέλος. Και ως απόδειξη ότι του λέγει την αλήθεια, είπε η Μέλισσα, ας θυμηθεί ο Περίανδρος που φούρνισε το ψωμί του σε φούρνο κρύο. Όταν οι άνθρωποι του έφεραν αυτή την αγγελία στον Περίανδρο (η απόδειξη πράγματι υπήρξε πειστική, αφού ο ίδιος έσμιξε με τη Μέλισσα νεκρή), αμέσως μετά το μήνυμα, έβγαλε διάταγμα ο Περίανδρος: Όλες οι γυναίκες της Κορίνθου να κάνουνε πομπή προς το Ηραίο. Κι αυτές, με την ιδέα πως πήγαιναν σε γιορτή, ντύθηκαν μ' ό,τι καλύτερο είχαν, ενώ ο Περίανδρος τους έστησε καρτέρι με τους δορυφόρους του και τις ξεγύμνωσε όλες, μηδεμιάς εξαιρουμένης, δούλες και ελεύθερες· κι αφού συσσώρευσε όλα τα φορέματα σε κάποιο λάκκο, τα έκαιε κάνοντας ευχή στη Μέλισσα. Ύστερα από αυτό κι όταν για δεύτερη φορά έστειλε ανθρώπους του στο μαντείο, το φάντασμα της Μέλισσας φανέρωσε πια σε ποιο χώρο είχε βάλει την παρακαταθήκη του ξένου.
           Αυτό θα πει, αν αγαπάτε, τυραννικό πολίτευμα, Λακεδαιμόνιοι, και τέτοια είναι τα έργα του. Όσο για μας τους Κορινθίους, μας έπιασε αγωνία βλέποντας πως κουβαλήσατε εδώ πέρα τον Ιππία, ενώ η κατάπληξη μας μεγάλωσε ακόμη περισσότερο από τα ίδια σας τα λόγια. Επικαλούμαστε, λοιπόν, μάρτυρες τους θεούς των Ελλήνων και αναφωνούμε: μην επιβάλλετε στις πόλεις πολίτευμα τυραννικό. Κι αν παρά ταύτα δεν σταματήσετε, αλλά αντίθετα σε κάθε δίκιο δοκιμάσετε να ξαναφέρετε πίσω στην Αθήνα τον Ιππία, τότε να το ξέρετε οι Κορίνθιοι δεν συμφώνησαν μαζί σας”.
93         Ο Σωκλής από την Κόρινθο, ως εκπρόσωπος, αυτά είπε, ενώ ο ίδιος ο Ιππίας, που επικαλέστηκε ξανά τους ίδιους θεούς, του αποκρινόταν πως γρήγορα οι Κορίνθιοι, και με το παραπάνω μάλιστα, θα νοσταλγήσουν τους Πεισιστρατίδες, όταν φτάσουν οι διορισμένες μέρες και δοκιμάσουνε τα πάθη, που τους επιφυλάσσουν οι Αθηναίοι.
           Έδωσε την απάντηση αυτή ο Ιππίας, γιατί καλύτερα από κάθε άλλον γνώριζε τους χρησμούς. Ωστόσο οι άλλοι σύμμαχοι, που πρώτα στέκονταν αμίλητοι, όταν άκουσαν με πόσο ελεύθερο φρόνημα μίλησε ο Σωκλής, καθένας κι όλοι τους μαζί, ύψωσαν τη φωνή και δήλωσαν ότι επικροτούν τη γνώμη του Κορίνθιου, κάνοντας ταυτοχρόνως έκκληση στους Λακεδαιμονίους να μην επιχειρήσουν σε πόλη ελληνική μία τέτοια πολιτική ανατροπή. Και έτσι τελείωσε αυτή η υπόθεση.

Από το βιβλίο "Ηρόδοτος, Επτά Νουβέλες και Τρία Ανέκδοτα", Αγρα 1981
Ευχαριστώ τον κ. Δ. Ν. Μαρωνίτη για την άδεια του να δημοσιευτούν τα δύο κείμενα στον Μ. Απόπλου.

"Ψεύτης Θεός"

Ηροδότου Ιστορίαι (Ι 157-160)

Μετάφραση Ε. Πανέτσου

	[Ο Κύρος έχοντας καταλάβει την Λυδία αφήνει στις Σάρδεις διοικητή τον Τάβαλο και με τον Κροίσο αιχμάλωτο-σύμβουλο επιστρέφει στην Περσία. Κάποιος Πακτύης ξεσηκώνει τους Λυδούς και αρχίζει να πολιορκεί τον Τάβαλο στην ακρόπολη των Σάρδεων. Ο Κύρος στέλνει τον Μαζάρη να επιβάλλει την τάξη].
157	Αφού λοιπόν έδωκε αυτάς τας διαταγάς καθ' οδόν ο Kύρος, εξηκολούθει την πορείαν του προς την χώραν των Περσών· ο δε Πακτύης άμα έμαθε ότι πλησιάζει στρατός βαδίζων εναντίον του, εφοβήθη και έφυγε γρήγορα-γρήγορα εις την Κύμην. Και ο Μήδος Μαζάρης επροχώρησε προς τας Σάρδεις έχων ένα μέρος του στρατού του Κύρου, όσον κι' αν ήτο, αδιάφορον, κι' επειδή εύρε ότι δεν ήσαν πλέον εις τας Σάρδεις ο Πακτύης και οι μετ' αυτού, πρώτον επέβαλεν εις τους Λυδούς να εκτελούν τας διαταγάς του Κύρου· και εξ αιτίας της διαταγής αυτού οι Λυδοί άλλαξαν εντελώς τον τρόπον της ζωής των. Έπειτα ο Μαζάρης έστειλε απεσταλμένους εις την Κύμην και τους διέταξε να του παραδώσουν τον Πακτύην. Οι Κυμαίοι όμως απεφάσισαν να αναφέρουν το πράγμα εις τον θεόν των Βραγχιδών και να ζητήσουν συμβουλήν. Διότι εις εκείνο το μέρος υπήρχεν ένα μαντείον από τα παλιά χρονιά και απ' αυτό συνήθιζαν να ζητούν χρησμόν και οι Ίωνες όλοι και οι Αιολείς. Το μέρος αυτό είναι εις την περιοχήν της Μιλήτου υπεράνω του λιμένος Πανόρμου.
158	Έστειλαν λοιπόν οι Κυμαίοι θεοπρόπους εις τους Βραγχίδας και ηρώτων, σαν τι πρέπει να κάνουν με τον Πακτύην, ώστε να ευχαριστήσουν τον θεόν. Ενώ επρόβαλλον αυτήν την ερώτησιν, τους εδόθη χρησμός να εκδώσουν τον Πακτύην εις τους Πέρσας. Μόλις την έφεραν πίσω την απάντησιν αυτήν και την ήκουσαν οι Κυμαίοι, ετοιμάζοντο να τον παραδώσουν. Ενώ όμως οι περισσότεροι ήσαν έτοιμοι να το κάμουν, ένας από τους εγκρίτους πολίτας, ο Αριστόδικος, ο υιός του Ηρακλείδη, επειδή δεν έδινε πίστιν εις τον χρησμόν και υπώπτευε ότι οι θεοπρόποι δεν λέγουν την αλήθειαν, συνεκράτησε τους Κυμαίους να μη το κάμουν, έως πού έφυγαν άλλοι θεοπρόποι, από τους οποίους ένας ήτο και ο Αριστόδικος, διά να ερωτήσουν δια δευτέραν φοράν δια το ζήτημα του Πακτύη.
159	Σαν έφθασαν εις τους Βραγχίδας, εζήτει χρησμόν εξ ονόματος όλων ο Αριστόδικος και απηύθυνε την έξης ερώτησιν: «Κύριε, ήλθε προς ημάς ως ικέτης ο Λυδός Πακτύης δια να γλυτώση από βίαιον θάνατον εκ μέρους των Περσών αυτοί όμως τώρα τον ζητούν καλά και σώνει και προκαλούν τους Κυμαίους να τον παραδώσουν. Αλλ' ημείς μολονότι φοβούμεθα την δύναμιν των Περσών, δεν ετολμήσαμεν ως τα σήμερα να παραδώσωμεν τον ικέτην, πριν μας δηλωθή σαφώς εκ μέρους σου, ποιό από τα δυό να κάνωμε.» Εκείνος μεν αυτήν την ερώτησιν απηύθυνε, ο δε θεός τους παρουσίαζε πάλιν τον ίδιο χρησμό και τους εκάλει να παραδώσουν τον Πακτύην εις τους Πέρσας. Ύστερα απ' αυτήν την απάντησιν ο Αριστόδικος κατέστρωσε ένα σχέδιον και να τι έκανε· εγύριζε γύρω γύρω εις τον ναόν και ξεφώλιαζε τα σπουργίτια και όσα άλλα είδη πουλιών είχαν κτίσει την φωλιά τους εις τον ναόν. Αλλά την ώρα πού το έκανε αυτό, λέγουν, ότι εβγήκε μία φωνή από το άδυτον πού απηυθύνετο προς τον Αριστόδικον και του έλεγε· «Ανοσιώτατε άνθρωπε, πως τολμάς να το κάνης αυτό; διώχνεις από τον ναόν τους ικέτας μου;» Κι' ο Αριστόδικος, λέγουν, χωρίς να παραξενευθή απήντησε προς την φωνήν· «Κύριε, συ ο ίδιος έτσι προστατεύεις τους ικέτας σου, και τους Κυμαίους τους προστάζεις να παραδώσουν τον ικέτην;» Και ο θεός, λέγουν, απήντησε πάλιν· «Ναι, προστάζω, δια να ασεβήσετε και να χαθήτε μιά ώρα αρχύτερα, και έτσι να μη έλθετε άλλη φορά εις το μαντείον να ερωτάτε, αν πρέπη να παραδώσετε ικέτας».
160	Όταν έφεραν πίσω αυτά τα λόγια και τα ήκουσαν οι Κυμαίοι, επειδή δεν είχαν όρεξη ούτε να τον παραδώσουν και να χαθούν, ούτε πάλι να τον κρατήσουν κοντά τους και να εκτεθούν εις πολιορκίαν, τον έστειλαν έξω από τον τόπον τους εις την Μυτιλήνην. Οι Μυτιληναίοι, επειδή ο Μαζάρης έστειλε από πίσω του ειδοποίησιν να παραδώσουν τον Πακτύην, ετοιμάζοντο να το κάμουν, αν τους εδίδετο κάποια χρηματική αμοιβή, αδιάφορον πόση· διότι δεν είμαι εις θέσιν να αναφέρω επακριβώς το ποσόν, και τούτο, διότι το παζάρεμα δεν επήρε τέλος. Οι Κυμαίοι δηλαδή, μόλις έμαθαν, ότι οι Μυτιληναίοι έκαναν τοιαύτας διαπραγματεύσεις, έστειλαν ένα πλοίον εις την Λέσβον και πήραν τον Πακτύην και τον μετέφεραν εις την Χίον. Από εκεί τον απέσπασαν βιαίως οι Χίοι από το ιερόν της πολιούχου Αθηνάς και τον παρέδωσαν. Και τον παρέδωσαν οι Χίοι λαβόντες αντάλλαγμα την περιφέρειαν του Αταρνέως· η περιφέρεια αυτού του Αταρνέως είναι εις την χωράν της Μυσίας, απέναντι της Λέσβου. Παρέλαβον λοιπόν οι Πέρσαι τον Πακτύην και τον εφύλαττον καλά, θέλοντες να τον παρουσιάσουν είς τον Κύρον. Και υπήρξε εποχή και μάλιστα μακράς διαρκείας, που κανένας κάτοικος της Χίου προσφέρων θυσίας εις οιονδήποτε θεόν δεν εχρησιμοποίει ουλάς κριθής από την περιφέρειαν αυτού του Αταρνέως, ούτε εζύμωνε ιερά πλακούντια από σίτον της περιφερείας αυτής και γενικά όλα τα προϊόντα αυτής της περιφερείας απεκλείοντο από κάθε θρησκευτικήν χρήσιν.

βραχώδης εξωπλανήτης με μέγεθος παρόμοιο με της Γης

Δύο ανεξάρτητες ομάδες αστρονόμων εντόπισαν τον πρώτο πλανήτη εκτός Ηλιακού Συστήματος, ο οποίος έχει μέγεθος συγκρίσιμο με της Γης, και αποτελείται κυρίως από βαριά υλικά.
Πρόκειται για τον πλανήτη Kepler 78b, o οποίος εάν και μοιάζει μορφολογικά με τον πλανήτη μας, βρίσκεται σε τροχιά πολύ κοντινή στο μητρικό του άστρο, εκτελώντας μια πλήρη περιστροφή γύρω από αυτό σε μόλις 8.5 ώρες. Συγκριτικά, ο Kepler 78b κινείται γύρω από το άστρο του σε απόσταση ίση με μόλις το 1% της απόστασης Γης-Ήλιου.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, οι αστρονόμοι πιστεύουν πως ο πλανήτης είναι «κλειδωμένος» με το μητρικό του άστρο, έτσι ώστε μία πλευρά του να βλέπει συνέχεια εκεί. Εάν κάτι τέτοιο ισχύει, οι θερμοκρασίες που πρέπει να αναπτύσσονται σε εκείνη την πλευρά, θα είναι της τάξης των 2.000  – 2.800 ^ο C, γεγονός που θα σήμαινε πως περίπου η μισή επιφάνεια του πλανήτη θα είναι καλυμμένη με λάβα. Ωστόσο δεν υπάρχουν ακόμη ακριβείς υπολογισμοί για το τι συμβαίνει στη σκοτεινή πλευρά του πλανήτη.
Η ανακάλυψη έγινε με τη χρήση των δεδομένων από το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler, ενώ επιβεβαιώθηκε και με παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο 10 μέτρων του Παρατηρητηρίου W.M. Keck στη Χαβάη. Οι ερευνητικές ομάδες από τα δύο τηλεσκόπια συνεργάζονται συχνά, καθώς επιτελούν συμπληρωματικό έργο: τo Kepler ανίχνευσε χιλιάδες πιθανούς εξωπλανήτες κατά τη διάρκεια της αποστολής του, δείχνοντας σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις στις οποίες έπρεπε να στραφούν τα επίγεια τηλεσκόπια. Με τη χρήση διαφορετικών μεθόδων, οι επίγειες παρατηρήσεις οδηγούν στην αποσαφήνιση πολλών από τις ιδιότητες του εξωπλανήτη, όπως η μάζα του ή και η σύνθεσή του.
Εάν και έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα κάποιοι εξωπλανήτες με παρόμοιο μέγεθος ή μάζα με αυτή της Γης, πρόκειται για την πρώτη φορά που και τα δύο μεγέθη συμφωνούν, το οποίο σημαίνει πως και η πυκνότητα και η σύνθεση του Kepler 78b πρέπει να είναι παρόμοια με της Γης.
Ο εξωπλανήτης έχει ακτίνα 1.2 φορές μεγαλύτερη από τη Γη, 1.7 φορές μεγαλύτερη μάζα ενώ αποτελείται κυρίως από σίδηρο και πέτρες. Το άστρο του είναι λίγο μικρότερο από τον Ήλιο και απέχει περίπου 400 έτη φωτός από τη Γη, στον αστερισμό του Κύκνου.
Ο Kepler 78b ανήκει σε μία νέα ομάδα εξωπλανητών οι οποίοι έχουν πολύ σύντομες περιόδους περιστροφής. Στη συγκεκριμένη κατηγορία συγκαταλέγονται όλοι οι πλανήτες που συμπληρώνουν μια πλήρη περιστροφή γύρω από το άστρο τους σε λιγότερο από 12 ώρες. Αν και όλοι αυτοί οι πλανήτες έχουν μικρή μάζα (μία με δύο φορές αυτή της Γης), ο Kepler 78b είναι ο πρώτος στην κατηγορία αυτή για τον οποίο γνωρίζουμε τόσες πολλές λεπτομέρειες.
Μέχρι σήμερα αποτελεί μυστήριο πως αυτοί οι πλανήτες σχηματίζονται τόσο κοντά στα μητρικά τους άστρα, αφού οι παρούσες θεωρίες δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο, καθώς θεωρείται πως το άστρο θα έπρεπε να έχει απορροφήσει τα υλικά του πλανήτη κατά τη δημιουργία του.
Το μέλλον πάντως το Kepler 78b φαντάζει δυσοίωνο. Οι βαρυτικές δυνάμεις αναμένεται να το σπρώξουν ακόμη πιο κοντά στο άστρο του, και σταδιακά οι παλιρροϊκές δυνάμεις θα είναι αρκετές για να τον διαλύσουν, σε περίπου τρία δισεκατομμύρια χρόνια.
Τα αποτελέσματα της έρευνας γύρω από τον Kepler 78b δημοσιεύονται από δύο ανεξάρτητες ομάδες αστρονόμων στο περιοδικό Nature.

Ανδρέας Λασκαράτος: Σατιρικός και αφορισμένος

Ανδρέας Λασκαράτος, ένας σπουδαίος σατιρικός συγγραφέας, πνεύμα ανήσυχο που δημιούργησε έργα που συνήθιζαν να έρχονται σε σύγκρουση με τις αντιλήψεις της εποχής του. Εξέφραζε ελεύθερα και ανεπηρέαστα τις απόψεις του και προκαλούσε με τη γραφή του γι' αυτό γνώρισε διώξεις, τη φυλάκιση αλλά και τον αφορισμό. Απέναντί του βρέθηκε κυρίως η εκκλησία.

Γεννήθηκε την 1η Μαΐου το 1811 στο χωριό Ρετσάτα, κοντά στη Ληξούρι της Κεφαλονιάς κατά την περίοδο που τα επτάνησα περνούσαν από τη γαλλική στην αγγλική "κηδεμονία". Ως γόνος πλούσιας οικογένειας γαιοκτημόνων, σπούδασε νομικά στο Παρίσι, όμως το επάγγελμα του νομικού το εξάσκησε μόνο όταν βρέθηκε σε οικονομική ανάγκη. Υπήρξε μαθητής του Ανδρέα Κάλβου, ενώ γνώρισε και τον Διονύσιο Σολωμό, κάτι που ασφαλώς επηρέασε τη μετέπειτα πορεία του.
Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, την ποίηση, ενώ είναι πιο γνωστός ως λιβελογράφος. Εξέδωσε αρκετές σατιρικές εφημερίδες όπως ο «Λύχνος». Καταφέρθηκε εναντίον της αδικίας, της πολιτικής ανικανότητας, των θρησκευτικών προλήψεων αλλά και την αυθαιρεσία της θρησκευτικής αρχής, κάτι που έφερε και το "ρήγμα" στις σχέσεις του με την εκκλησία. Έζησε ολόκληρη τη διαδικασία της ένωσης και τάχθηκε κατά της παράδοσης άνευ όρων των νησιών στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια των διώξεων έζησε στην Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο και το Λονδίνο, ενώ τα τελευταία του χρόνια τα πέρασε στο Αργοστόλι.
Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς και ο αφορισμός Τα "Μυστήρια της Κεφαλονιάς" είναι το πιο γνωστό έργο του Ανδρέα Λασκαράτου. Γράφτηκε το 1856 με υπότιτλο «ή σκέψεις απάνου στην οικογένεια, στη θρησκεία και στην πολιτική εις την Κεφαλονιά».

Ο ίδιος γράφει στον πρόλογό του: "Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι το σιάσιμο μιας σφαλερής ιδέας όπου έως τώρα εβασίλεψε και βασιλέβει ακόμη στην κοινωνία μας. Η κοινωνία μας νομίζει πως δεν πρέπει να ξεσκεπάζονται τα ελαττώματά της και θεωρεί ως εγκληματίαν εκείνον οπού το κάμη. – Νομίζει εξεναντίας ότι είναι χρέος κάθε καλού πατριώτη να κηρύττη αρετές εις τον τόπον των ελλαττωμάτων της. Τούτο έκαμε ώστε καθένας, φοβούμενος την πρόληψή της, αρνήθηκε να της ανοίξη τα μάτια εις τες αληθινές πηγές των κακών της. Ενώ απ' άλλο μέρος οι κατεργαραίοι, που σε κάθε κοινωνία ποτέ δεν λείπουνε, εκερδοσκοπήσανε ναν την αποκοιμήσουν, απάνω στον κρημνό της ανοησίας της, για να κλέψουν την υπόληψή της.
Εγώ δεν ημπορώ, εν συνειδήσει, να ναναρίσω την κοινωνία μας με το ναρκωτικό νανάρισμα των λαοπλάνων. Ούτε μήτε να σιωπήσω τα ολέθρια αποτελέσματα μιας τέτοιας σατανικής κερδοσκοπίας. Εγώ εξεναντίας ξεσκεπάζω τα ελαττώματά της με θάρρος και με εξουσίαν. Με όλην εκείνην την εξουσίαν οπού μου δίνει η Αλήθεια".

Το βιβλίο "Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς" χωρίζεται σε τρία μέρη ανά θεματική, στα οποία ο συγγραφέας παραθέτει τις σκέψεις του για τα συγκεκριμένα ζητήματα. Στο έργο του σατιρίζει τις προλήψεις, τις κοινωνικές συμβάσεις και τις δεισιδαιμονίες αλλά και τη διαφθορά του ορθόδοξου κλήρου της Κεφαλονιάς. «Η ψυχή μας λοιπόν είναι συνθεμένη από δύναμες ανθρώπινης φύσεως και δύναμες μιας άλλης ανώτερης φύσης. Η πρώτες μας συγγενέβουνε με τον κόσμο. Η δεύτερες με τη Θεότητα». «Υπάρχει τω όντι μια ηθική τάξη πραγμάτων, ένας Οικουμενικός Αιώνιος Κόδικας, ο οποίος εμπεριέχει όλες εκείνες τις ηθικές αρετές οπού ολόκληρο το ανθρώπινο γένος ομολόγησε πάντα και θέλει ομολογήσει» αναφέρεται στο κεφάλαιο "Θρησκεία" του βιβλίου.
"Αυτή τη θεότητα ο Λασκαράτος τη θεωρεί κάτι πολύ μεγάλο και υψηλό και νομίζει πως η τρέχουσα τότε χριστιανική εκδοχή της τη μειώνει και την ευτελίζει" γράφει ο Βαγγέλης Σακκάτος στον "Ριζοσπάστη". Παραθέτει δε και το εξής απόσπασμα από τους «Στοχασμούς» : «Ύψωσε την ψυχή σου και την φαντασίαν σου εις τα απειράριθμα ηλιακά συστήματα του απείρου Παντός. Ιδές εις αυτά όλα ενωμένα ένα μόριον της Μεγαλειότητος του Θεού, και στοχάσου ενταυτώ ότι τα χριστιανικά μπαίγνια πιστεύουνε, πως τον θεόν εκείνον τόνε γνοιάζει τι μαγερεύουμε και τι τρώμε, διά να μας ανταμοίψη ή να μας παιδέψη!.. Οποία 'μπαιγνιοσύνη...».

Τα "Μυστήρια της Κεφαλονιάς" προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις οι οποίες κατέληξαν στον αφορισμό του Λασκαράτου αρχικά από τον Μητροπολίτη Κεφαλονιάς και έπειτα από την Ιερά Σύνοδο. Συγκεκριμένα στις 2 Μαρτίου του 1956 ο μητροπολίτης Κεφαλονιάς Σπυρίδωνας Κοντομίχαλος, αφορίζει τον Ανδρέα Λασκαράτο και φυσικά το βιβλίο. Ο αφορισμός είχε προαποφασιστεί και συνταχτεί νωρίτερα (φέρει την ημερομηνία 16 Φεβρουαρίου 1856). Ο Λασκαράτος καταφεύγει κυνηγημένος στη Ζάκυνθο, αλλά στις 16 Μαρτίου 1856 αφορίζεται και εκεί, από τον μητροπολίτη της, Νικόλαο Κοκκίνη.

«Εάν όμως παρακούσει ταις εκκλησιαστικαίς ταύταις παραινέσεις και μη εις το πυρ δώσει τα παρ' αυτώ σωζόμενα αντίτυπα της παρ' αυτού εκδοθείσης Βίβλου, έχομεν αυτόν αφωρισμένον παρά Πατρός, Υιού και Αγίου Πνεύματος, παρά της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής του Χριστού Εκκλησίας, παρά των τριακοσίων δέκα και οκτώ θεοφόρων πατέρων, έστω τρέμων και στένων επί της γης ως ο Κάιν, κληρονομησάτω τη λέπραν του Γιεζί και την αγχόνην του Ιούδα. Ταύτα μεν, η δε του Θεού χάρις και το άπειρον έλεος, και η ευχή και η ευλογία της ημών ταπεινότητος είη μετά πάντων ημών» αναφέρει ο αφορισμός της Κεφαλονιάς, τον οποίο σχεδόν όλοι οι παπάδες του νησιού διάβασαν από τον άμβωνα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, σύμφωνα με το "Ριζοσπάστη".

Ο Λασκαράτος στην «Απόκριση εις τον αφορεσμό», γράφει πως «όταν ένας ήθε είναι αφορεσμένος από την Αγία Τριάδα, ήθελ' έχει αρκετά» και όλοι οι άλλοι «ενοχληθήκανε αχρείαστα». Πάντως λίγο πριν πεθάνει ο Λασκαράτος, ο επίσκοπος Κεφαλονιάς, Γερ. Δόριζας "λύνει" τον αφορισμό. Γράμμα του γιου του σατιρικού συγγραφέα, στον Τύπο, με τη συγκατάθεση του Ανδρέα Λασκαράτου, αναφέρει ότι τα «διάφορα μη αληθή» που δημοσιεύτηκαν περί αφορισμού δεν τους αφορούν, «αφού μάλιστα ως γνωστόν ο πατήρ μου εξακολουθεί να έχει τας αυτάς αρχάς και ιδέας, τας οποίας ανέκαθεν είχεν».

Ο Ανδρέας Λασκαράτος πέθανε τελικά στο Αργοστόλι, 23 Ιουνίου 1901. Το έργο του, πολύ πρωτοποριακό για την εποχή παραμένει διαχρονικό έως σήμερα. Αναμέσα στα κυριότερα έργα του, είναι: "Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς", "Ιδού ο άνθρωπος ή ανθρώπινοι χαρακτήρες", "Ποιήματα και Ανέκδοτα", "Οι καταδρομές μου εξαιτίας του Λύχνου", "Απόκριση στον αφορισμό".
έργα που συνήθιζαν να έρχονται σε σύγκρουση με τις αντιλήψεις της εποχής του. Εξέφραζε ελεύθερα και ανεπηρέαστα τις απόψεις του και προκαλούσε με τη γραφή του γι' αυτό γνώρισε διώξεις, τη φυλάκιση αλλά και τον αφορισμό. Απέναντί του βρέθηκε κυρίως η εκκλησία.

Οταν ο Φειδίας πήγε φυλακή

Της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΜΥΡΙΛΛΑ

Πώς θα σας φαινόταν αν μαθαίνατε ότι ο Φειδίας φυλακίστηκε για το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς, ο Περικλής κατηγορήθηκε για σπατάλη στην Ακρόπολη, ο Θεμιστοκλής είχε μάλλον... μακρύ χέρι, ο Αριστοτέλης στηλίτευε τον πλουτισμό κάποιων εφοριακών τη στιγμή που η άμεση φορολογία θεωρούνταν προσβλητική για τους Αθηναίους, ενώ ένας από τους πιο στενούς συνεργάτης του Μεγάλου Αλεξάνδρου ήταν μέγας καταχραστής; 

                                              Πίνακας του Αλμα Ταντέμα που απεικονίζει τον Περικλή και την Ασπασία στο εργοτάξιο του Παρθενώνα, όπου θαυμάζουν τη ζωφόρο. 

Αλλά και στο Βυζάντιο: τους τελευταίους αιώνες, τους αιώνες της μεγάλης κρίσης και της πτώσης, οι πλούσιοι γίνονταν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
Οσο ειδυλλιακή εικόνα κι αν μας αρέσει να έχουμε για τους «αρχαίους ημών προγόνους», η διαφθορά είναι σύμπτωμα όλων των καιρών. Υπάρχει όμως μια βασική διαφορά τού τότε με το τώρα: «Εκείνη την εποχή, οι θεσμοί και το νομοθετικό πλαίσιο αποθάρρυναν τέτοια φαινόμενα και όταν εμφανίζονταν το πολιτειακό σύστημα τα εξόριζε κυριολεκτικά και συμβολικά», επισημαίνει στο «7» ο καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Παναγιώτης Βαλαβάνης.
Το ίδιο το πολίτευμα, λοιπόν, δεν δίστασε να ορίσει δικάσιμο για τον Περικλή, αφού τα μνημεία της Ακρόπολης συνδέθηκαν ίσως με τη μεγαλύτερη κατάχρηση της εποχής. Η χρήση των χρημάτων του ταμείου της Αθηναϊκής Συμμαχίας, αλλά και οι υποψίες ότι ο Φειδίας νόθευσε το κράμα χρυσού του αγάλματος της Αθηνάς, αμαύρωσαν, τότε, το έργο. Δεδομένου όμως ότι το πολίτευμα δεν ήταν «ελέω θεού» αλλά... «ελέω πολιτών», κινήθηκαν όλοι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί της εποχής. Αν και ορίστηκε δικάσιμος, ο Περικλής δεν δικάστηκε ποτέ, διότι ξεκίνησε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος. Ωστόσο, πριν ξεκινήσει η ανέγερση του ναού της Αθηνάς Νίκης, ελεγκτές ξεσκόνισαν τη μελέτη του Καλλικράτη. Οσο για τον Φειδία, δικάστηκε και απέδειξε την αθωότητά του. Αλλά αμέσως μετά κατηγορήθηκε για αλαζονεία επειδή είχε απαθανατίσει τον εαυτό του και τον Περικλή στην ασπίδα της Αθηνάς και φυλακίστηκε!
Η πολύ οικεία σε μας διένεξη των πολιτικών που συνοψίζεται στο «ποιος έκλεψε περισσότερο από τον άλλον», διαδραματίστηκε ανάμεσα στον δημοκρατικό Θεμιστοκλή και τον συντηρητικό Αριστείδη, τον επονομαζόμενο «δίκαιο». Ο Αριστείδης, ως υπεύθυνος των δημόσιων εσόδων, κατηγόρησε τον Θεμιστοκλή για κατάχρηση. Ο δεύτερος, όμως, όχι μόνο κατάφερε να τον παύσει από τα καθήκοντά του, αλλά τον κατηγόρησε, επίσης, για ατασθαλίες. Οπως σημειώνει στο βιβλίο του «Οψεις του αρχαίου ελληνικού κόσμου» ο καθηγητής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Μ. Τιβέριος, όταν ο Αριστείδης επανήλθε στη θέση του, απευθυνόμενος στα πλήθη, είπε: «όταν εκτελούσα ευσυνείδητα τα καθήκοντά μου, με αποδοκιμάζατε. Τώρα που έχω αφήσει τους κλέφτες να αλωνίζουν το δημόσιο χρήμα, σας φαίνομαι σπουδαίος».
Το δωράκι του Δημοσθένη
Ομως και ο Δημοσθένης το 324 π.Χ. εξορίστηκε από την Αθήνα με την κατηγορία ότι συνεργάστηκε με τον μεγαλύτερο καταχραστή της εποχής, τον Αρπαλο. Στον τελευταίο ο Μέγας Αλέξανδρος είχε αναθέσει την ευθύνη των οικονομικών της στρατιάς και αργότερα του θησαυροφυλακείου της Βαβυλώνας. Καθώς όμως ήταν άπληστος καταχραστής και φοβήθηκε την οργή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δραπέτευσε στην Αθήνα. Ο Δημοσθένης αρχικά εισηγήθηκε την απέλασή του, αλλά, έπειτα από μια γενναία... δωρεά από τον Αρπαλο, άλλαξε γνώμη...
Και ενώ εμείς ετοιμαζόμαστε να πληρώσουμε τους σκληρότερους φόρους, οι πολίτες της αρχαίας Αθήνας όχι μόνο δεν τους είχαν σε καμία υπόληψη, αλλά στην κλασική Αθήνα η άμεση φορολογία θεωρούνταν προσβλητική και τυραννική. «Η οποιαδήποτε φορολογία εργασίας και περιουσίας λογιζόταν ως ασύμμετρη προς την ιδιότητα του ελεύθερου πολίτη», αναφέρει ο Μ.Τιβέριος. Επειδή, όμως, καμία κρατική μηχανή δεν μπορεί να λειτουργήσει διαφορετικά, εξαιρέθηκαν μεν οι πολίτες, αλλά τους φόρους τούς επωμίστηκαν οι μέτοικοι (οι ξένοι που διέμεναν στην Αθήνα).
Οι μόνοι πολίτες που πλήρωναν ήταν όσοι έκαναν ατιμωτικά επαγγέλματα, όπως οι «πορνοβοσκοί», ή τυχοδιωκτικά, όπως οι θαυματοποιοί, διότι τότε θεωρούνταν τυχοδιώκτες, ενώ από το χριστιανισμό και μετά είναι... σταρ. Και κυρίως πλήρωναν οι «έχοντες και κατέχοντες» πολίτες, με τη μορφή της «εισφοράς» για τις έκτακτες λειτουργίες της πόλης, όπως κάλυψη πολεμικών αναγκών, δραματικούς και μουσικούς αγώνες κ.ά. Και επειδή, όπως είναι φυσικό, στους έχοντες καθόλου δεν άρεσε να πληρώνουν, έρχονταν σε διενέξεις μεταξύ τους προκειμένου να αποφύγουν τις εισφορές. Και κάπως έτσι η Δημοκρατία μετέφερε την... κρίση στα πλούσια στρώματα της κοινωνίας και το έκανε τόσο επιτυχημένα ώστε, όπως αναφέρει και πάλι ο Μ. Τιβέριος, ένας ολιγαρχικός Αθηναίος του 5ου αι. έλεγε ότι «ο λαός απαιτεί να παίρνει χρήματα και να τραγουδά, να τρέχει, να χορεύει, να ταξιδεύει, να έχει ο ίδιος χρήμα και οι πλούσιοι να γίνουν φτωχότεροι».
Οσο για τους εφοριακούς, το επάγγελμα απαντάει και στη Σπάρτη. Μάλιστα ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά» του είναι πολύ σαφής: «Λανθασμένες είναι και οι ρυθμίσεις για τους εφόρους. Παρά το ότι είναι η σημαντικότερη εξουσία, ωστόσο προέρχονται από όλο το λαό και πολλές φορές συμβαίνει να παίρνουν το αξίωμα πολύ φτωχοί άνθρωποι, που χρηματίζονται εξαιτίας της φτώχειας τους». Και συμπληρώνει: «Ο τρόπος απονομής του αξιώματος είναι παιδαριώδης. Επρεπε να εκλέγονται από όλο το λαό και όχι όπως γίνεται τώρα. Αλλωστε, δεν είναι διακεκριμένοι πολίτες και, επειδή παίρνουν σοβαρές αποφάσεις, θα ήταν καλύτερα να κρίνουν με βάση γραπτή νομοθεσία και όχι αυθαίρετα. Ούτε όμως η ζωή τους συμβαδίζει με τους νόμους. Οι έφοροι ζουν με άνεση, ενώ οι άλλοι με σκληρούς περιορισμούς, με αποτέλεσμα να μην αντέχουν τη ζωή τους και να καταπατούν τους νόμους, για να απολαύσουν κρυφά τις σωματικές ηδονές...».
Φαίνεται πως το αρχαιότερο επάγγελμα, εκτός από αυτό που όλοι ξέρουμε, είναι και του τραπεζίτη, που δεν έχαιρε καμίας εκτίμησης από τους πολίτες της Αρχαίας Αθήνας. Και μπορείτε να υποψιαστείτε το γιατί: Οι τράπεζες και τότε σχετίζονταν με δάνεια και γι' αυτό ο Πλάτων στους «Νόμους» ζητά να απαγορευτούν τα έντοκα δάνεια. Εδώ, όμως, έρχεται το πολίτευμα το οποίο με τους νόμους θέτει εμπόδια σε κάθε σκοτεινό ανθρώπινο ένστικτο που επιζητά τον ληστρικό πλουτισμό. Οι τραπεζίτες, λοιπόν, ήταν έντιμοι και ήταν επειδή δεν είχαν άλλη επιλογή, αφού τραπεζίτες επιτρεπόταν να γίνουν μόνο οι μέτοικοι, οι οποίοι δεν είχαν δικαίωμα στην κατοχή ακίνητης περιουσίας. Ετσι, όταν δάνειζαν, δεν μπορούσαν να υποθηκεύσουν περιουσίες των πολιτών.
Ιερά με τόκο!
Ολ' αυτά, όμως, αφορούν τις ιδιωτικές τράπεζες. Διότι υπήρχαν και κρατικές και ήταν τα μεγάλα Ιερά (π.χ. Δήλος) στα οποία οι ιδιώτες κατέθεταν τα λεφτά τους χωρίς τόκο. Οταν εμφανίστηκαν οι ιδιώτες, τα Ιερά άρχισαν και εκείνα να βάζουν τόκους, αλλά κατόπιν κρατικής έγκρισης.
Πολλούς αιώνες αργότερα, οι ευκατάστατοι έγιναν απρόθυμοι στις εισφορές. «Οι έχοντες να ανοίξουν τα βαλλάντια και τα κιβώτιά τους» γράφει ο αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Συμεών στον τελευταίο βυζαντινό αυτοκράτορα, Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, καταγγέλλοντας ότι οι πλούσιοι «θησαυρίζουσι» και διαπράττουν κάθε λογής αδικίες εις βάρος των φτωχών. Η αλαζονεία, δε, ήταν τόσο απροκάλυπτη, ώστε, όπως σημείωνει η καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, Τόνια Κιουσοπούλου, «αυτόπτες μάρτυρες της Αλωσης λένε ότι ακόμα και οι τούρκοι στρατιώτες εντυπωσιάστηκαν από τους θησαυρούς που βρήκαν στα σπίτια των πλουσίων, οι οποίοι κατηγορήθηκαν ότι δεν συνεισέφεραν καθόλου στις αμυντικές δαπάνες της πόλης». Πριν από την Αλωση, η ανερχόμενη τάξη των εμπόρων, που αντικατέστηκε την παλιά αριστοκρατία, είχε τον έλεγχο της πόλης και εμπλεκόταν στα δημόσια έργα, όχι όπως άλλοτε, μόνο για λόγους κύρους και υστεροφημίας, αλλά και με άλλα κίνητρα... Ο Μανουήλ Παλαιολόγος Ιάγαρις, λίγα χρόνια πριν από την Αλωση, ανέλαβε την επισκευή των τειχών και κατηγορήθηκε ότι καταχράστηκε δημόσιο χρήμα. *
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
* Μιχάλης Τιβέριος, «Οψεις του Αρχαίου Ελληνικού Κόσμου, (αν)επίκαιρες αρχαιογνωστικές συμβολές», 2007, εκδ. Πατάκη.
* Τόνια Κιουσοπούλου, «Βασιλεύς ή Οικονόμος, πολιτική εξουσία και ιδεολογία πριν την Αλωση», 2007, εκδ. Πόλις.
Αθήνα... όπως ΔΝΤ;
Μπορεί οικονομικές και πολιτικές αντιστοιχίες να μην υπάρχουν, αλλά η Ε.Ε. δεν είναι ο πρώτος οικονομικός συνασπισμός στην ιστορία της Ευρώπης και το ΔΝΤ δεν είναι ο πρώτος οργανισμός που παρεμβαίνει με το πρόσχημα της βοήθειας.
Η Αχαϊκή Συμπολιτεία διήρκεσε 130 χρόνια, σε αυτήν συνασπίστηκαν 44 κράτη, τα οποία θεσμοθέτησαν και νομισματική ένωση με κοινό νόμισμα. Ομως στη Δηλιακή Συμμαχία, που εξελίχθηκε σε Αθηναϊκή Ηγεμονία, προσχώρησαν 400 μέλη κάτω από μία κοινή πολιτική και κοινό νόμισμα. Ο Θουκυδίδης είχε από την αρχή αμφισβητήσει τους σκοπούς της συμμαχίας και έλεγε ότι η περσική απειλή είναι το πρόσχημα, ο πλούτος είναι η αιτία. Και έτσι έγινε... Η Αθήνα πλούτιζε από τις εισφορές και εισέβαλε βίαια σε όσους είτε αρνούνταν να συμμαχήσουν (π.χ. Κάρυστος) είτε επιθυμούσαν να φύγουν, όπως η Νάξος, η Θάσος, η Μήλος.
Και βέβαια ως πόλη-ηγεμόνας δεν έχανε την ευκαιρία να επεμβαίνει όπου της ζητούσαν βοήθεια... Οταν, η Εγεστα, πόλη της ΒΔ Σικελίας, ζήτησε από την Αθήνα να επέμβει για να λυθεί η διένεξη που είχε με τον Σελινούντα εξαιτίας μιας αμφισβητούμενης μεταξύ τους περιοχής, οι Αθηναίοι δέχτηκαν αμέσως, σκεπτόμενοι ότι είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να επέμβουν και στα πράγματα της Σικελίας. Ομως εδώ η Αθήνα έπεσε στην παγίδα που έστησε, διότι οι Εγεσταίοι παραπλάνησαν ότι έχουν χρήματα και οι Αθηναίοι επεχείρησαν την ολέθρια τελικά σικελική εκστρατεία το 415 π.Χ.

οι πόλεις τις οποίες έχτισε ο Αλέξανδρος

Όλες οι πόλεις τις οποίες έχτισε ο Αλέξανδρος αποτελούσαν μέρος στρατηγικού σχεδίου, που στόχο είχε την ανάμειξη του πληθυσμού και τον εξελληνισμό των κατακτημένων περιοχών.

 

Εκτός από την ίδρυση αυτών των πόλεων, μια σειρά από οχυρώσεις και άλλου είδους έργα κατασκευάστηκαν με σκοπό να υποβοηθήσουν την αύξηση της παραγωγής, τη δημιουργία χερσαίων και υδάτινων εμπορικών δρόμων, και τη διατήρηση της ηρεμίας στις κατακτημένες περιοχές.

 

Η πρώτη Αλεξάνδρεια που ιδρύθηκε, και συγχρόνως η πιο φημισμένη από όλες, ήταν η Αλεξάνδρεια η εν Αιγύπτω ( 331 π.Χ.). Ο Αλέξανδρος αντιλήφθηκε την αναγκαιότητα για την ίδρυση μιας πόλης στο Δέλτα του Νείλου που θα έδινε στις μεσόγειες πόλεις της Αιγύπτου μια διέξοδο στη θάλασσα, με πρόσθετο σκοπό η καινούργια πόλη να αντικαταστήσει στην οικονομική ζώνη της ανατολικής Μεσογείου την Τύρο της Φοινίκης.

 

Ο Αλέξανδρος επέλεξε ο ίδιος το σημείο στο οποίο θα χτιζόταν η πόλη, ενώ επέβλεψε και τη σχεδίαση της. Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπως ακριβώς την οραματίστηκε ο Αλέξανδρος, εξελίχτηκε σε σημαντικότατο λιμάνι και μεγάλο εμπορικό σταθμό, ενώ σύντομα αναδείχθηκε σε λίκνο του ελληνικού πολιτισμού.

 

Στα χρόνια του Αλέξανδρου αλλά και λίγο αργότερα εμφανίστηκαν και άλλες πόλεις με το όνομα Αλεξάνδρεια. Οι ιστορικές πηγές της εποχής είναι πολύ φτωχές σε πληροφορίες γι’ αυτές τις πόλεις.

 

Τα περισσότερα στοιχεία τα αντλούμε από μεταγενέστερους συγγραφείς, περιηγητές, ιστορικούς και γεωγράφους, που όμως δεν συμφωνούν ούτε ως προς τον αριθμό των πόλεων ούτε ως προς τη θέση στην οποία κατασκευάστηκαν, και σε ορισμένες περιπτώσεις ούτε ως προς την ύπαρξη τους.

 

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι πληροφορίες για τις πόλεις συμφύρονται με μύθους και ιστορίες των λαών της Ανατολής. Το πιθανότερο, πάντως, είναι ότι ο Αλέξανδρος δεν ίδρυσε καμία άλλη Αλεξάνδρεια πριν από τη μάχη στα Γαυγάμηλα, το 331 π.Χ.

 

Ακολουθεί μια παρουσίαση των πόλεων για τις οποίες υπάρχει κάποια ιστορική και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αρχαιολογική τεκμηρίωση σχετικά με την ύπαρξή τους.

 

Στη συνέχεια παραθέτουμε τις πόλεις με το όνομα Αλεξάνδρεια, που είτε ιδρύθηκαν μετά το θάνατο του μεγάλου στρατηλάτη είτε οι σχετικές με την ύπαρξη τους πληροφορίες ελέγχονται ως μάλλον ανακριβείς.

 

1. Αλεξάνδρεια η εν Αρείοις

 

Ιδρύθηκε στη διάρκεια του έτους 330 π.Χ., όταν ο Αλέξανδρος εισέδυσε στην περσική σατραπεία Αρεία ή Αρία ( σημερινό Αφγανιστάν). Βρισκόταν κοντά στην πρωτεύουσα της επαρχίας, Αρτακόανα, που ταυτίζεται με τη σημερινή πόλη Χεράτ. Πιθανολογείται πως ερείπια της βρίσκονται κάτω από τη μεσαιωνική ακρόπολη της σύγχρονης πόλης.

 

2. Αλεξάνδρεια η Προφθασία

 

Ιδρύθηκε το 330 π.Χ. στη Δραγγιανή, νότια της Φράδα ( σημερινό Φαράχ του Αφγανιστάν). Τοποθετείται βόρεια του ποταμού Ετύμανδρου (σημερινός Χέλμαντ). Η ίδρυση της δεν είναι επαρκώς στοιχειοθετημένη.

 

3. Αλεξάνδρεια η εν Αραχωσία

 

Ο Αλέξανδρος από την Αρεία κινήθηκε προς τη Δραγγιανή ( περιοχή ανάμεσα στο σημερινό Ιράν και Αφγανιστάν) και στη συνέχεια έφτασε στην Αραχωσία, πλησιάζοντας προς τους πρόποδες του Ινδικού Καυκάσου (Χίντου Κους). Εκεί ίδρυσε την Αλεξάνδρεια στην Αραχωσία, το χειμώνα του 330-329 π.Χ.

 

Ο Αρριανός δεν αναφέρει πουθενά στοιχεία για την ακριβή τοποθεσία της πόλης και τον τρόπο εποικισμού της. Πολλοί ερευνητές την ταυτίζουν με τη σημερινή πόλη του Αφγανιστάν Κανταχάρ.

 

4. Αλεξάνδρεια η Εσχάτη ή παρά τον Ιαξάρτην

 

Αφού ο Αλέξανδρος διέσχισε την οροσειρά του Ινδικού Καυκάσου, έφτασε στη Σογδιανή και στην πόλη Μαρακάντα ( σημερινή Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν). Από εκεί συνέχισε βορειοανατολικά και, όταν έφτασε στον Ιαξάρτη ποταμό, αμυντικοί λόγοι τον ανάγκασαν να ιδρύσει μια πόλη, το 329 π.Χ., την οποία εποίκισε με ντόπιους και Έλληνες μισθοφόρους που είχε μαζί του.

 

Είναι πολύ πιθανό μετά το θάνατό του η πόλη να άλλαξε όνομα από τον επόμενο κυρίαρχο της, τον Σέλευκο το Νικάτορα. Η πόλη βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη του Τατζικιστάν Χουντζάντ (πρώην Λενιμπάντ).

 

5. Αλεξάνδρεια η επί του Καυκάσου

 

Το καλοκαίρι του 327 π.Χ. ο Αλέξανδρος έφυγε από τη Σογδιανή και εισήλθε στη Βακτριανή , κινούμενος προς νότο, και στην Ινδία. Στην περιοχή των Παροπαμισάδων ίδρυσε μια νέα Αλεξάνδρεια, την επί Καυκάσου. Την εποίκισε με ντόπιους κατοίκους και βοηθητικό στρατιωτικό προσωπικό. Η πόλη βρίσκεται πολύ κοντά στη σημερινή πόλη Μπαγκράμ του Αφγανιστάν.

 

6 και 7. Αλεξάνδρεια Νίκαια και Αλεξάνδρεια Βουκέφαλος

 

Μετά τη νίκη του στον ποταμό Υδάσπη ( σημερινός Γχέλουμ στο Πακιστάν, παραπόταμος του Ινδού), το καλοκαίρι του 326 π.Χ., ο Αλέξανδρος ίδρυσε δύο νέες πόλεις, μία στην αριστερή όχθη του ποταμού, τη Νίκαια, και μία στη δεξιά, τη Βουκέφαλο(σημερινό Γχέλουμ). Την επίβλεψη της ανέγερσης των δύο αυτών πόλεων την είχε ο Κρατερός. Οι δύο πόλεις λόγω των μουσώνων χρειάστηκαν γρήγορες επισκευές.

 

8. Αλεξάνδρεια η παρά τον Ακεσίνην ποταμόν ή παρά τον Ινδόν

 

Γνωρίζουμε ότι ο Αλέξανδρος ίδρυσε, το 325 π.Χ., μια πόλη κοντά στον ποταμό Ακεσίνη (σημερινός Χενάμπ του Πακιστάν). Την επίβλεψη της ανέγερσης είχε ο Ηφαιστίωνας. Δεν γνωρίζουμε όμως το όνομα που της δόθηκε. Ο Αλέξανδρος εγκατέστησε στην πόλη κυρίως ντόπιους, αλλά και αρκετούς μισθοφόρους που δεν επιθυμούσαν να συνεχίσουν.

 

Ίσως τελικά η πόλη αυτή να ταυτίζεται με εκείνη που αναφέρει ο Διόδωρος και όχι ο Αρριανός, η οποία χτίστηκε στη συμβολή του ποταμού Ακεσίνη με τον Ινδό και είχε 10.000 κατοίκους. Την πόλη αυτή μερικοί την ταυτίζουν με την σημερινή πόλη Ουτς Σαρίφ του Πακιστάν.

 

8. Αλεξάνδρεια η Ωπιανή

 

Ο Αλέξανδρος ανέθεσε, το 326/325 π.Χ. στον Κρατερό να οχυρώσει την πρωτεύουσα των Μουσικανών. Στη συνέχεια τοποθέτησε φρουρά και μετονόμασε(;) την πόλη σε Αλεξάνδρεια.

 

9. Αλεξάνδρεια Ραμπάκια

 

Την άνοιξη του 325 π.Χ. εισέβαλε στη χώρα των Ωρειτών. Εκεί ανακατασκεύασε την πρωτεύουσά τους, Ραμπάκια. Την επίβλεψη μάλιστα του έργου την ανέθεσε στον Ηφαιστίωνα και μετονόμασε την πόλη σε Αλεξάνδρεια. Σήμερα η περιοχή ονομάζεται Μπέλα και βρίσκεται στο Μπαλουχιστάν.

 

10. Αλεξάνδρεια η εν Καρμανία

 

Ιδρύθηκε το 325 π.Χ. και τοποθετείται στο σημερινό Ιράν, στην περιφέρεια Κερμάν.

 

11. Αλεξάνδρεια η εν Σουσιανή

 

Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της άρδρευσης τω περιοχών κοντά στον ποταμό Ευφράτη και των ελών της αραβικής περιοχής, έχτισε ανάμεσα στις εκβολές του Ευφράτη και του Τίγρη , το 324 π.Χ., την τελευταία Αλεξάνδρεια. Αργότερα μετονομάστηκε σε Σελεύκεια η προς Ελαιώ, πόλη που παρέμεινε στο προσκήνιο μέχρι την εποχή των Σασσανιδών.

 

Εκτός από τις παραπάνω πόλεις υπάρχει μια πλειάδα άλλων πόλεων με το όνομα Αλεξάνδρεια, των οποίων η ύπαρξη δεν τεκμηριώνεται επαρκώς ή οι πληροφορίες για αυτές είναι συγκεχυμένες. Μερικές από τις πιο γνωστές ήταν οι ακόλουθες:

 

Αλεξάνδρεια στη Μακεδονία ή στη Θράκη ( η κατά Μέλανα κόλπο). Αναφέρεται ότι την έχτισε ο Αλέξανδρος το 342 π.Χ., χωρίς όμως να υπάρχει καμία απόδειξη γι’αυτό. Αν δεν πρόκειται για μια αντανάκλαση της ίδρυσης των Φιλίππων, πιθανόν να είναι η πόλη που αναφέρει ο Πλούταρχος ότι ίδρυσε ο Αλέξανδρος στη Θράκη με το όνομα Αλεξανδρούπολη( καμία σχέση με τη σημερινή πόλη).

 

Αλεξάνδρεια η εν Γρανικώ – Αλεξάνδρεια η Τρωάς.

 

Αλεξάνδρεια η παρά την Ισσόν ή της Κιλικίας. Η πόλη αυτή μας είναι γνωστή από τον Στράβωνα. Πιθανόν να πρόκειται για μετονομασία πόλης ή για πόλη που ξαναχτίστηκε στους Ελληνιστικούς χρόνους για να θυμίζει τη μεγάλη μάχη. Σήμερα είναι γνωστή με το όνομα Αλεξανδρέττα ή Ισκεντερούν.

 

Αλεξάνδρεια η επί του Ώξου ή Ωξειανή. Χτίστηκε στη συμβολή του ποταμού Ώξου και του ποταμού Κόκχα. Ίσως ταυτίζεται με τη σημερινή πόλη του Ουζμπεκιστάν Καρσί.

 

Τέλος, οι παρακάτω πόλεις δεν είναι σίγουρο ότι κάποτε ονομάζονταν «Αλεξάνδρεια». Πρόκειται για πόλεις οι οποίες στους Ελληνιστικούς χρόνους ονομάζονταν είτε «Αντιόχεια» είτε «Σελεύκεια» :

 

Αλεξάνδρεια η Μαργιανή (σημερινό Τουρκμενιστάν). Ιδρύθηκε μάλλον από τους Σελευκίδες με το όνομα Αντιόχεια.

 

Αλεξάνδρεια η προς Πέρσας. Ίσως είναι η Αντιόχεια της Περσίδος. Υπήρχε σίγουρα πριν από το τέλος του 3ου αιώνα π.Χ. κοντά στο σημερινό Μπουσίρ.

 

Αλεξάνδρεια επί του ποταμού Τίγρη. Έχει ταυτοποιηθεί με τη Σελεύκεια του ποταμού Τίγρη. Ιδρύθηκε σίγουρα από τους Σελευκίδες.

 

Αλεξάνδρεια η εν Σκύθαις. Ιδρύθηκε κοντά στον ποταμό Ιαξάρτη, πιθανόν ανάμεσα στο 290 και το 280 π.Χ.

 

Αλεξάνδρεια της Μεσοποταμίας.

 

Αλεξάνδρεια η προς Λάτμον.

 

history-of-macedonia 

  

http://arxaia-ellinika.blogspot.gr/ 

Η ΣΤΑΜΩ ...... αιχμάλωτη του Ιμπραήμ

Μαύρισε ο τόπος από τα αράπικα λεφούσια.

Ο Πατισάχ πασάς, ο μεγάλος σουλτάνος του τουρκικού δοβλετιού, έδωσε διαταγή στον αράπη υποτελή του, το στρατηγό Ιμπραήμ, να πνίξει στο αίμα τους ξεσηκωμένους Γκιαούρηδες.

«Ρουθούνι μην αφήσεις. Και αυτής της γης βάλτης φωτιά και κάφ’την απ’ άκρη σ’ άκρη.»

Χιλιάδες ο στρατός. Εκατοντάδες τα πλεούμενα, πλημμύρισαν της Πύλου το λιμάνι.

…………………………………....

Ο Ζάρακας δεν γλίτωσε από τη μανία των σκυλιών. Ένα λεφούσι από κείνα που ρημάζουν και κατάκαιγαν το Μοριά, πέζεψε στην Κρεμαστή. 

Έρημο το χωριό. Κλειστές οι πόρτες των λίγων σπιτιών, που στάθηκε το κέντρο των Ζαρακίτικων  χωριών. Οι κάτοικοι αυτού του χωριού, μαζί με άλλους πολλούς από χωριά του κάμπου που είχαν ζητήσει σε κείνο το ορεινό χωριό προστασία καταφύγανε στον οικισμό Παλιοχώρα που βρίσκεται στο ύψωμα Μπαμπάλα που παρείχε σιγουριά, λόγω της απόκρυφης και απόκρημνης θέσης, περιστοιχισμένης από πανύψηλους βράχους.

Μια μοναδική αθέατη πρόσβαση οδηγούσε εκεί. Κατά τύχη όλων αυτών των κατατρεγμένων εφιάλτης λούφαζε περιμένοντας την ευκαιρία να εκδικηθεί. Ποιους άραγε;

Τα αδέλφια του; Τους συγγενείς και φίλους του, την πατρίδα του; Τα ους χωριανούς του; Ποιος ήταν ο άνθρωπος αυτός που πήρε στο λαιμό του τόσες ψυχές;

Κατά τα λεγόμενα της μάνας, που μας διηγιόταν αυτή την ιστορία κι άλλες πολλές, με την παράκληση σαν μεγαλώσουμε να τις γράψουμε, μην τυχόν και ξεχαστούν, ο εφιάλτης ήταν κάποιος γερό-Τούρκος, που τον είχε υπηρέτη του κάποιος Παπαμιχαλόπουλος.

Άραγε αυτός ήταν, ή κάποιος προσκυνημένος που έδρασε καλυπτόμενος πίσω απ’ αυτόν; Υποθέσεις κάνω. Νύχτα οδήγησε εκείνο το μπουλούκι των πεινασμένων λύκων στον απόκρυφο οικισμό.

Νύχτα πέρασαν το πάνω Τούμπαλι, τη μεγάλη λάκα, πήραν την κατηφόρα προς Κυπαρίσσι και σε κάποιο αυτής της μεγάλης κατηφοριάς, μπήκανε στο κρυφό μονοπάτι που έβγαζε στην καρδιά του πανύψηλου βουνού, την Μπαμπάλα, που ανάμεσα σε πανύψηλους βράχους βρισκότανε εκείνος ο οικισμός, καταφύγιο των κατοίκων της Κρεμαστής και άλλων κατατρεγμένων και κυνηγημένων από το άρμα του θανάτου που έσερνε πίσω του ο αιμοσταγής εκείνος στρατηγός, ο Ιμπραήμ πασάς.

Όλο εκείνο το ανθρωπολόι από γέρους, γριές, άντρες γυναίκες και παιδιά κραδαίνοντας πάνω από τα κεφάλια τους τα γιαταγάνια, με σπρωξίματα και γιουχαίσματα που έκαναν το γύρω τόπο να ανατριχιάζει, που έκανε τα γύρω βουνά να αντιλαλούν το μοιρολόι των μανάδων ,που έκαναν τις κόρες να βρουν γκρεμό να γκρεμιστούν ,το οδήγησαν στη μεγάλη χαράδρα που βρίσκεται ανάμεσα στο ύψωμα της Αγία-Βαρβάρας και στο απέναντι βουνό.

Αυτή την ώρα που ο ήλιος καταπόρφυρος, αναδυόταν βαθιά στον ορίζοντα, μέσα στα καταγάλανα νερά του Μυρτώου, άρχισε το μακελειό. Σκοτείνιασε ο ουρανός και ο ουρανός και ο ήλιος κρύφτηκε μες στη μεγάλη εκείνη σκοτεινιά. Άναψαν τα τούρκικα γιαταγάνια, καθώς τα σφιγμένα κορμιά κατρακύλαγαν το ένα πίσω από το άλλο στο βάθος της βαθιάς εκείνης λαγκάδας.

«Ααα! Ετούτη τη μορφονιά αφέντη μου, μην τη χαλάσουμε» είπε ο δήμιος στο Σερασχέρη δείχνοντας με το αιματοβαμμένο χέρι του τη Στάμω, που κράταγε σφιχτά στην αγκαλιά της το δωδεκάχρονο αδελφό της τον Αντώνη. 

«Είναι πολύ γκιουζέλ. Θα χαρεί ο πασάς σαν του την πάμε να την έχει στολίδι στο χαρέμι του κι άπλωσε το χέρι του κείνος ο αδίστακτος φονιάς για να αποσπάσει μέσα από την αγκαλιά της το δωδεκάχρονο παιδί, να του πάρει το κεφάλι.

Η πεντάμορφη Στάμω έριξε όλο της το κορμί πάνω στο κορμάκι του δωδεκάχρονου αδελφού κι έτσι σφιχταγκαλιασμένοι, σαν ένα κουβάρι, κύλησαν κατά γης..

Άδικα προσπάθησαν οι φονιάδες να της τον πάρουν. Ο Σερασχέρης που παρακολουθούσε την σκηνή τους έκανε νόημα να σταματήσουν.

Έτσι, την όμορφη Στάμω..... την Παναρίτη..... και τον μοναδικό αδερφό της, τον Αντώνη, τους μπάρκαραν σε ένα πλεούμενο, και από την Πύλο βρέθηκαν στην Αλεξάνδρεια,συστημένοι για το χαρέμι του μεγάλου πασά. Τη λυγερή τη Στάμω, με την αέρινη κορμοστασιά, εκείνος ο πασάς τη στόλισε στα μετάξια και τα χρυσαφικά. Την έκανε βασίλισσα του χαρεμιού του.

Φτάσανε τα γαλλικά καράβια στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας για να δώσουν και να πάρουν τους ανταλλάξιμους. Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν ο μικρός Αντώνης, που τον είχαν χωρίσει από τη γλυκιά πανέμορφη αδελφή του, κλεισμένος μαζί με άλλους πολλούς σε στρατόπεδο.

Σαν έπεσε στ’ αυτί της Στάμως εκείνο το μαντάτο, ανασάλεψε μέσα της ο κρυφός καημός που την κατάτρωγε. Ο καημός του αδερφού. Γονατιστή και με δάκρυα στα μάτια παρακαλούσε τον αφέντη, να κατεβούνε στο μεγάλο εκείνο λιμάνι στο μεγάλο λιμάνι που άλλοτε το στόλιζε ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου, να δει και να αποχαιρετήσει τον μικρό της αδερφό. Μπρος στα δάκρυα και τα παρακάλια, λύγισε ο πασάς.

Ο δωδεκάχρονος τώρα Αντώνης, σωστό παλικαρόπουλο, καθώς σάρωνε με αχόρταγη ματιά πέρα ως πέρα το μουράγιο εκείνου του μεγάλου λιμανιού, είδε κείνο το κάτασπρο μαντήλι π’ ανέμιζε στον αέρα.

Ήταν η Στάμω. Ναι! Η Στάμω, η αγαπημένη του, κι όρμησε κατά τη σκάλα του καραβού. Μα εκεί ο φρουρός του φράξε το δρόμο. Του κάκου παρακαλούσε να τον αφήσει για τελευταία ίσως φορά την όμορφη, αγαπημένη του αδερφή ν' αγκαλιάσει.Τότε η Στάμω στράφηκε προς τον πασά και δακρυσμένη τον ικέτεψε να την αφήσει να ανέβει εκείνη στο καράβι. Ο πασάς, συγκινημένος για μια ακόμη φορά, και ίσως πιστεύοντας πως η πρώτη ευνοούμενή του, που την είχε ντύσει και στολίσει με μετάξια και χρυσαφικά βασίλισσα του χαρεμιού του, δεν θα γύριζε, της έδωσε την άδεια. 

«Πήγαινε», της είπε «κάνε όσο μπορείς πιο γρήγορα.»

Ίδια ελαφίνα η σκλάβα κόρη, ανέβηκε τη σκάλα εκείνου του καραβιού, και πατώντας στο κατάστρωμα, γύρισε κατά το μουράγιο που στεκόταν όρθιος ο πασάς να την περιμένει. Έβγαζε από πάνω της όλα εκείνα τα χρυσαφικά που στόλιζαν το λαιμό της, στόλιζαν τα κατάμαυρα πλούσια μαλλιά της και τα δάχτυλα των χεριών της και χωρίς κανένα δισταγμό τα πέταξε στα πόδια του. «Πάρτα» του είπε. «Εγώ θα γυρίσω στην πατρίδα.»

Τότε γύρισε και αγκάλιασε το δωδεκάχρονο αγόρι, το αμούστακο, που ήταν το μοναδικό της αδέρφι, ενώ ο πασάς στεκόταν σαστισμένος....................

Παντρεύτηκε η Στάμω η όμορφη, με το Λάγγη από τη Ρηχιά. Έξι παιδιά του χάρισε, αγόρια και κορίτσια. Μα είχε και την κακιά τύχη να τονε πάρει φύλακα στα κοπάδια του έναν λεβεντονιό. Τον Τζέκο.

Τη Στάμω τη θάμπωσε η ομορφιά του και άρχισε να τον γλυκοκοιτάζει. Την γλυκοκοίταζε κι αυτός και δεν άργησε να τα κανονίσουν, καθώς ποθούσαν ο ένας τον άλλον. Ένα ανοιξιάτικο πρωινό η Στάμω φορτώθηκε την βαρέλα στην πλάτη της και είπε στη γειτόνισσα : «Σαν έρθει ο άντρας μου, πες του πως πάω στη Λούτσα, στο Καραδήμα, να φέρω νερό.»

 Ο Λάγγης σαν γύρισε, όλο και περισσότερο ανησυχούσε, καθώς η ώρα πέρναγε κι η Στάμω δε φαινόταν. «Μα τόσες ώρες η ευλογημένη; Μπας και της έτυχε κάποιο κακό;» κι έκανε κατά πέρα.

Σαν έφτασε στη Λούτσα, βρήκε τη βαρέλα μισογεμάτη ,δίπλα την τιχιά και παραπέρα τσαρούχια. Έριξε γύρω τη ματιά του ψάχνοντας τον τόπο. Φώναξε τρεις τέσσερις φορές δυνατά το όνομά της και σαν δεν πήρε καμιά απόκριση, άρχισαν να τον ζώνουν τα φίδια.

Με κομμένα πόδια γύρισε το πισάγναρο να βρει το Λάμπρο Πετρούτσο που ήξερε καλό κολύμπι. «Έλα Λάμπρο» του είπε. «Η Στάμω, η γυναίκα μου πνίγηκε στη Λούτσα.» Εσύ ξέρεις να βουτάς. Έλα μπας και τη βρούμε και τη βγάλουμε. «Τεταμάρ ντιάλαθ» (να την πάρει ο διάολος), έβρισε ο Λάμπρος αρβανίτικα και έκαναν κατά πέρα.

Πίσω τους ακολούθησε όλο το χωριό. Ο Λάμπρος ο Πετρούτσος ήτανε Σπετσιώτης. Αυτός,ο αδερφός του Αναστάσης Μπαγιονέτας, ο Γιάννης ο Χασάπης. Είχαν κολλήσει δώθε τη μεγάλη στεριά. Έβγαζαν καρβουνοκάμινα και άνοιγαν χωράφια. Τα κάρβουνα τα πούλαγαν στις Σπετσες, στο νησί τους, που είχε πολλούς καραβοκυραίους. Και οι τρεις τους ήταν θεριά. Ξεχέρσωσαν τόπους και τόπους. Έγιναν οι καλύτεροι νυκοκυραίοι. Ήξεραν και κολύμπι καλό .Βούταγε και ξαναβούταγε ο Λάμπρος στο παγωμένο νερό της Λούτσας και κάθε φορά που έβγαινε στον αφρό για να πάρει ανάσα, να ξεθυμάνει ξέσπαγε με ένα «τεταμάρ ντιάλαθ».

Μα αντίς να την είχε πάρει ο διάολος, την κρατούσε ο Τζέκος σφιχτά στην αγκαλιά του, και από κει ψηλά την κορφή του Αι –Δημητριού, κοίταζαν αυτό που γινόταν κάτω κει, στη Λούτσα στο Καραδήμα και κρυφογέλαγαν.

Είδε κι απόειδε ο Λάμπρος και τα παράτησε. Στράφηκε κατά το Λάγγη και του είπε αρβανίτικα : «Έψαξα κι ανασκάλεψα όλο τον πάτο, σπιθαμή. Εδώ μέσα δεν είναι η γυναίκα σου. Ψάξε αλλού να τη βρεις.» Και με ένα τελευτάιο «τεταμάρ ντιάλαθ» φόρεσε τα τσαρούχια του, πήρε παραμάσχαλα τα ρούχα του και με βρεγμένο το μακρύ του σώβρακο, βουτηγμένο στη λάσπη, πήρε δρόμο για το χωριό, με ήσυχη συνείδηση, πως ό,τι ήταν να κάνει το έκανε, σίγουρος πως κάτι άλλο θα είχε γίνει.

Την άλλη μέρα μαθεύτηκε το μεγάλο χαμπέρι. Ο Τζέκος παράτησε το μπουλούκι τα γίδια του Λάγγη και η Στάμω το μπουλούκι τα παιδιά της και εκεί στον Αι-Γιάννη, στη φτωχοκαλύβα του, γλένταγαν το μεγάλο τους έρωτα.

Η κυρά μου η Αλεξάκαινα, θετή κόρη του Λάμπρου Πετρούτσου, που η μάνα της είχε παντρευτεί τον Σακκή, ήτανε κόρη της Στάμως και του Λάγγη. Όταν έκανε νύφη τη μάνα μου, κόρη του Παπαρόζου, (παπά των Κουπιών)και εγγονή του Αντώνη, αδερφού της Στάμως, ποτέ δεν τη φώναξε νύφη παρά μόνο ξάδερφη. Το ίδιο και όλοι οι Σαρμπάνηδες του Αι-Γιαννιού, της Συκιάς και της Μονεμβασιάς, που ήταν κι αυτοί απόγονοι του Τζέκου και της Στάμως. Επίσης και οι Λαγγαίοι της Ρηχιάς. Ήτανε βλέπεις δευτεροξαδέρφια.

Η Στάμω φαίνεται πως μέσα της ένιωθε βαρύ το γεγονός ότι με το ζόρι έγινε γυναίκα ενός Τουρκαλά και φορτωμένη η ψυχή της από ένα αίσθημα εκδίκησης του ίδιου της του εαυτού, φρόντισε να εξιλεωθεί χαρίζοντας το κορμί της σε όσους άντρες Έλληνες, αν φυσικά της άρεσαν.

Έτσι μπερδευτήκαμε και εμείς, χωρίς να το θέλουμε με τόσο μεγάλη διαφορετική συγγένεια.

Ο αδελφός της ο Αντώνης, αφού μεγάλωσε, παντρεύτηκε μια Παπαμιχαλοπουλίτσα, την Κατσαβού και ήταν από τους πρώτους ιδρυτές κείνου του χωριού που χτίστηκε μετά την απελευθέρωση του 1821: τα Κουπιά.

Γέννησαν τρεις γιους και πέντε θυγατέρες. Τον Θοδωράκη, τον Γιώργη (μετέπειτα παπά των Κουπιών) και τον Παναγιώτη. Οι κόρες παντρεύτηκαν σε τέσσερα διαφορετικά χωριά. Η μία στη Ρηχιά (μάνα του Τζουμέλα), άλλη Φρέγκρα (μάνα του Κώστα Δούκα), άλλη στο Χάρακα άλλη στα Νιάτα και άλλες δύο στην Καταβόθρα. (Μεταμόρφωση)

Εδώ, πριν κλείσω το ιστορικό της σφαγής της Παλιοχώρας και την όλη πορεία της Στάμως και του Αντώνη Παναρίτη ,επιζήσαντες εκείνης τη; μεγάλης σφαγής, θα ήθελα, να καταγραφεί στη μνήμη των Ζαρακιτών ότι πολλές κοπέλες Ζαρακίτισσες, αλλά και άλλες κόρες κατατρεγμένων, για να ξεφύγουν από τα χέρια της Αραπιάς, πρόλαβαν να πηδήσουν από την κορυφή του μεγάλου βράχου στο κενό που έχασκε κάτω από αυτόν, δίνοντας τέρμα στη ζωή τους.

Έτσι και ο Ζάρακας, έχει το δικό του Ζάλογγο,, που θα πρέπει να αναγνωριστεί και να καταγραφεί στο ενεργητικό της συμμετοχής στην επανάσταση του 1821,με επικεφαλής το Ντρίβα και το πρωτοπαλίκαρό του τον Μανούσο. Οι θέσεις Μανούσο, Παναρίτη, Μανίκη, Καλιανή που βρίσκονται στο Γέρακα, θα πρέπει να μας θυμίζουν ονόματα αγωνιστών του 1821. Και όχι μόνον αυτά. Εάν το ψάξουμε σωστά, αλλά και αν βγάλουμε συμπεράσματα από τη συμμετοχή του Ζάρακα στην αντίσταση 1940-1944, θα πρέπει να πιστέψουμε πως ήταν επακόλουθο μιας αγωνιστικής παράδοσης, που παρά το ολιγάριθμο των τότε κατοίκων του, η συμμετοχή του στον αγώνα του 1821, αναλογικά ήταν μεγάλη, δεδομένου ότι ο πληθυσμός του δεν υπερέβαινε τις πεντακόσιες –όλες και όλες- ψυχές.

από  το βιβλίο  του  ΑΓΓΕΛΟΥ  ΑΛΕΞΑΚΗ    -    ΖΑΡΑΚΑΣ  (1996) 

Το γένος της Μητέρας…………………………….

 Όνομα   Επώνυμο        Πατρώνυμο    Έτος Γέννησης 

Ιωάννης Φριντζήλας           Γεωργίου      1815  O  Γενάρχης

Τέκνα του Ιωάννη  Φριντζήλα

1.   Γιώργος Φριντζήλας     Ιωάννη          1841

2.   Πάνος Φριντζήλας       Ιωάννη    

3.   Λάμπρος Φριντζήλας     Ιωάννη         1850 …. Προ-πάππους

………………..

Τέκνα του Γιώργου Φριντζήλα

1  Γιάννης Φριντζήλας        Γεωργίου           

2  Θεόδωρος Φριντζήλας       Γεωργίου          

3   (Μπαρμπα Θοδωρακης ο Ποιητης…)

4  Παναγιώτης Φριντζήλας     Γεωργίου   

5  Κων/να Φριντζήλα             Γεωργίου

………………………..

 Τέκνα του Πάνου Φριντζήλα

Απεβίωσε νεαρός…

…………………………

   Τέκνα του Λάμπρου Φριντζήλα

1   Ιωάννης Φριντζήλας              Λάμπρου     1888……1970.. ο παππούς

2   Νικόλαος Φριντζήλας            Λάμπρου   

3   Γιώργος Φριντζήλας              Λάμπρου   

4   Παναγιώτης Φριντζήλας       Λάμπρου   

5   Ελένη Φριντζήλα                  Λάμπρου   

………………………………………………….

Ο Παππούς: 1888-1970

ΦΡΙΝΤΖHΛΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ του ΛΑΜΠΡΟΥ ΦΡΙΝΤΖHΛΑ και της ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΣ ΣΑΡΠΜΠΑΝΗ

Η Γιαγιά 1898-1998

ΦΡΙΝΤΖHΛΑ ΜΑΡΙΑ 

του  ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ και της ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΛΑΓΓΗ...

………………………………..

Τέκνα Του Ιωάννη Φριντζήλα και Της Μαρίας…

ΛΑΜΠΡΟΣ …. (Θύμα του εμφυλίου το 1948… 23 ετών)

ΓΙΑΝΝΟΥΛΑ……                 Η ΜΗΤΕΡΑ ….

ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Ρόλος)

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ 

ΘΕΟΔΟΥΛΗ 

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ .

………………………………..

Σημείωση Ι:… Η Παναγιώτα Λάγγη ήταν απόγονος (...) Της Πανέμορφης και φημισμένης Στάμω Παναρίτη…. Και του ΛΑΓΓΗ..
Σημείωση ΙΙ: Και η Γιαννούλα Σαρμπανη ήταν απόγονος   (....)   Της Πανέμορφης και φημισμένης Στάμω Παναρίτη…. Και του ΤΖΕΚΟΥ ΣΑΡΜΠΑΝΗ.
...... Βλέπε : Η ΣΤΑΜΩ ...... αιχμάλωτη του Ιμπραήμ ...

 

Η Γιαννούλα Σαρμπάνη παντρεύτηκε τον Λάμπρο Φριντζήλα
Γιος τους ο Ιωάννης Φριντζήλας
Η Παναγιώτα Λάγγη παντρεύτηκε τον Γιώργο Καραγιάννη....
Κόρη τους η Μαρία Καραγιάννη...
Η Μαρία Καραγιάννη παντρεύτηκε τον Ιωάννη Φριντζήλα
Κόρη τους η Γιαννούλα Φριντζήλα... Η ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ
Η Γιαννούλα Φριντζήλα παντρεύτηκε τον Ιωάννη Στούμπο.... Τον Πατέρα μου

Δια ταύτα η μητέρα είχε σχέση αίματος και από τον Πρώτα παιδιά της Στάμω Παναρίτη με τον ΛΑΓΓΗ από την γιαγιά της από μητέρα ... την Παναγιώτα Λαγγη. ... και από γιαγιά της από πάτερα την Γιαννούλα Σαρμπάνη απόγονος από τα παιδιά της Στάμω Παναρίτη με το ΤΖΕΚΟ ΣΑΡΜΠΑΝΗ...

Seafarer

Πέρασε από το ηλιακό σύστημα το διαστημόπλοιο Βόγιατζερ

Πέρασαν 35 χρόνια από τότε που τα διαστημικά σκάφη «Βόγιατζερ» άφησαν για πάντα τη Γη. 
Σήμερα, το πρώτο από αυτά, αφού... ξανάγραψε την ιστορία της σύγχρονης Αστροφυσικής, βρίσκεται 18,5 δισ. χλμ. μακριά.


*Όταν το 2025 θα έχουν, όπως εκτιμάται, σωθεί τα ενεργειακά του αποθέματα,  
οι κεραίες του θα μπορούν να επικοινωνούν με τη Γη
για ακόμη έναν ή δύο αιώνες!

Ακόμη και ύστερα από δεκάδες χιλιάδες χρόνια, όταν πια οι μηχανές του «Βόγιατζερ 1» θα έχουν σιγήσει, το αγέραστο διαστημόπλοιο θα μοιάζει σαν ένα μπουκάλι στον ωκεανό, με ένα κομμάτι κιτρινισμένο χαρτί μέσα του.
Δεν θα σταματήσει ποτέ να ταξιδεύει στο παγωμένο Σύμπαν, μεταφέροντας, μουσικές, και εικόνες από τη Γη, όπως ήταν ο πλανήτης μας τη δεκαετία του 1970. Αλλά και ήχους, φωνητικά μηνύματα αποτυπωμένα στον περίφημο... χρυσό του δίσκο, που απευθύνονται σε άγνωστους παραλήπτες. Ενα από αυτά είναι και στα ελληνικά.

Το θρυλικό διαστημόπλοιο, μαζί με το δίδυμο αδελφάκι του «Βόγιατζερ 2», που το ακολουθεί σε μικρή απόσταση, ξεκίνησαν το 1977 για μία φιλόδοξη αποστολή. Να συλλέξουν δεδομένα και να φωτογραφίσουν τους απομακρυσμένους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, τον Δία, τον Κρόνο, τα φεγγάρια τους.

Ομως, καθώς εκείνη την εποχή δεν ξέραμε παρά ελάχιστα πράγματα για το Διάστημα, και μια και ποτέ ξανά ο άνθρωπος δεν είχε καταφέρει να στείλει ένα διαστημόπλοιο τόσο μακριά, πολλοί θεωρούσαν πιθανό κάποιες νοήμονες οντότητες να βρεθούν στον δρόμο του «Βόγιατζερ» και να μάθουν ότι κοντά στον Ηλιο υπάρχει ένας μικρός γαλάζιος πλανήτης που σφύζει από ζωή.

Πέρασαν 35 χρόνια από τότε που τα δύο «Βόγιατζερ» άφησαν για πάντα τη Γη. Και σήμερα, το πρώτο από αυτά, αφού απέστειλε πληροφορίες και εικόνες για το εξώτερο Διάστημα γράφοντας από την αρχή την ιστορία της σύγχρονης αστροφυσικής, έφθασε να βρίσκεται περίπου 18,5 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά μας.

Είναι μία θεόρατη απόσταση μέσα στο μικρό μας ηλιακό σύστημα, ένα επίτευγμα μοναδικής σπουδαιότητας. Κανένα δημιούργημα του ανθρώπου δεν έχει φθάσει τόσο μακριά. Πλέον, από μήνα σε μήνα το «Βόγιατζερ 1» ετοιμάζεται να φύγει από την παρέα των πλανητών δίπλα από τον Ηλιο και να εισέλθει στον Γαλαξία, στη γειτονιά των αστέρων.
Και όταν το 2025 θα έχουν, όπως εκτιμάται, σωθεί τα ενεργειακά του αποθέματα, οι κεραίες του θα μπορούν να επικοινωνούν με τη Γη για ακόμη έναν ή δύο αιώνες!

«Εχω ένα ακριβές αντίγραφο του διαστημοπλοίου στο γραφείο μου», λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Σταμάτης Κριμιζής που σε νεαρή ηλικία, από επιτελική θέση στη NASA συνέβαλε στην επιτυχία της αποστολής του. «Κάθε μέρα λαμβάνω τις μετρήσεις που στέλνει από μακριά. Δεν θα μπορούσα ποτέ να ξεχάσω το «Βόγιατζερ».
Τον Σεπτέμβριο του 1996, όταν βρισκόταν 6,5 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά μας, το «Βόγιατζερ 1» έτρεχε ακαταπόνητο με ταχύτητα μεγαλύτερη από 15 χλμ. το δευτερόλεπτο.

Εδειχνε ότι ο στόχος της αρχικής του αποστολής είχε στεφθεί με απόλυτη επιτυχία και τίποτε δεν θα το εμπόδιζε να χαθεί τα επόμενα χρόνια μακριά από τα μάτια του Ηλιου.

Στις 12 του μήνα γύρισε προς τα πίσω την κάμερά του και φωτογράφισε το ηλιακό σύστημα. Μία αχνή, φωτεινή κουκκίδα ήταν η Γη όπως δεν την είχε δει ποτέ ο άνθρωπος και έτσι όπως θα την έβλεπε μόνο ένας διαστημικός ταξιδιώτης από το φινιστρίνι του διαστημοπλοίου του. «Δείτε πώς πλέουμε στο άπειρο...»
Το «Βόγιατζερ 1» θα φύγει μακριά. Είναι τόσο μικρό που δεν κινδυνεύει να χτυπηθεί από κάποιο μετέωρο ή κομήτη.

Περιπλανώμενο για πάντα, σε 40.000 χρόνια θα βρίσκεται δύο εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Μπορεί να φθάσει στον Α του Κενταύρου, στον Σείριο, στους δεκάδες αστερισμούς, όταν κανείς δεν ξέρει τι θα συμβαίνει πάνω στη Γη.

Σε ένα σημείο στο εξωτερικό του μέρος είναι χαραγμένες οι μορφές ενός άντρα και μίας γυναίκας, ώστε αν στο απώτατο μέλλον δει κανείς το σκουριασμένο του κουφάρι, βυθισμένο στην άμμο κάποιου άγνωστου πλανήτη, να ξέρει ποιοι ήταν εκείνοι που έφτιαξαν αυτόν τον ατρόμητο εξερευνητή...
Στέφανος Κρίκκης

http://greece-salonika.blogspot.com/2012/11/blog-post_2210.html#ixzz2emijsg9j

Μετά από πτήση 36 περίπου ετών, το διαστημόπλοιο Voyager 1 της NASA έχει αφήσει πίσω του την κοσμική «γειτονιά» μας, πετώντας πλέον στο διαστρικό Διάστημα (τον κενό χώρο μεταξύ των ουρανίων σωμάτων). Επισήμως πλέον, το Voyager 1 είναι το πρώτο αντικείμενο που έχει κατασκευαστεί από ανθρώπινα χέρια το οποίο περνά το εν λόγω «κοσμικό σύνορο», φτάνοντας σε απόσταση 19 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο.
Σύμφωνα με νέα δεδομένα, το Voyager 1 ταξίδευε για έναν χρόνο εν μέσω πλάσματος (ιονισμένου αερίου), που είναι παρόν στο Διάστημα μεταξύ των άστρων. Το Voyager (Ταξιδευτής) βρίσκεται στη «μεταβατική» περιοχή ακριβώς έξω από την «σφαίρα» του Ηλιακού συστήματος, όπου η επίδραση του Ήλιου είναι ακόμα αισθητή.
Τα νέα αυτά δεδομένα αναλύθηκαν από ομάδα του University of Iowa, υπό τον Ντον Γκαρνέτ και η σχετική μελέτη δημοσιεύτηκε στο Science.  «Τώρα που έχουμε νέα, κρίσιμα δεδομένα, πιστεύουμε πως αυτό είναι το ιστορικό βήμα της Ανθρωπότητας στο διαστρικό Διάστημα» είπε σχετικά ο Εντ Στόουν, επιστήμονας του προγράμματος Voyager στο California Institute of Technology. «Η ομάδα του Voyager χρειάστηκε χρόνο για να αναλύσει αυτές τις παρατηρήσεις και να τις κατανοήσει. Αλλά πλέον μπορούμε να δώσουμε απάντηση στην ερώτηση που κάναμε όλοι: ‘φτάσαμε;’ Ναι, φτάσαμε» δήλωσε σχετικά.

EURONEWSGREEK

NASA: Επιβεβαιώνει το πέρασμα του Voyager εκτός του ηλιακού μας συστήματος

Το Voyager 1 προέβη στις πρώτες παρατηρήσεις σχετικά με την αυξημένη πίεση που ασκείται από το διαστρικό Διάστημα στην ηλιόσφαιρα το 2004, και ως αποτέλεσμα εντάθηκαν οι επιστημονικές έρευνες σχετικά με την επικείμενη «έξοδό» του. Το σκάφος δεν διαθέτει λειτουργικό αισθητήρα πλάσματος, οπότε και αξιοποιήθηκαν τα δεδομένα που προέκυψαν από μία CME (coronal mass ejection- εκτόξευση ηλιακής στεμματικής μάζας)  τον Μάρτιο του 2012. Περαιτέρω ανάλυση των επιπτώσεών της στην περιοχή γύρω από το Voyager 1 (Απρίλιος του 2013) είχε ως αποτέλεσμα νέα δεδομένα, τα οποία έδειξαν με βεβαιότητα πως το σκάφος εισήλθε στο διαστρικό Διάστημα τον Αύγουστο του 2012, και συγκεκριμένα στις 25 του μήνα. «Η σκληρή δουλειά της ομάδας πάνω στην κατασκευή ανθεκτικών διαστημοπλοίων και η προσεκτική διαχείριση των περιορισμένων πόρων του διαστημοπλοίου Voyager απέδωσε καρπούς, με άλλη μία πρωτιά για τη NASA και την Ανθρωπότητα» είπε η Σουζάν Ντοντ, υπεύθυνη του προγράμματος Voyager, στο Jet Propulsion Laboratory (JPL)  στην Καλιφόρνια. «Αναμένουμε τα επιστημονικά όργανα πεδίων και σωματιδίων του Voyager να συνεχίσουν να στέλνουν δεδομένα μέχρι και τη δεκαετία του 2020. Ανυπομονούμε να δούμε τι θα μας δείξουν τα όργανα του Voyager για το βαθύ Διάστημα».

REUTERS

Το διαστρικό ταξίδι του Voyager 1

Το Voyager 1 και το «δίδυμό» του σκάφος, Voyager 2, εκτοξεύτηκαν το 1977, με διαφορά 16 ημερών. Και τα δύο σκάφη πέρασαν από τον Δία και τον Κρόνο, ενώ το Voyager 2 πέρασε και από τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα. Το Voyager 2, το οποίο εκτοξεύτηκε πρώτο, είναι το πλέον «μακρόβιο» λειτουργικό διαστημόπλοιο, και αυτή τη στιγμή βρίσκεται περίπου 15 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο. Σε σχέση με τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα, το Voyager 1, σκάφος της δεκαετίας του 1970, είναι μάλλον απαρχαιωμένο, καθώς έχει λιγότερα από 40 ΚΒ μνήμης: το iPhone 5 των 16 GB, έχει περίπου 240.000 φορές τη μνήμη του σκάφους που αυτή τη στιγμή ταξιδεύει στο διαστρικό Διάστημα. Οι χειριστές της αποστολής λαμβάνουν επικοινωνούν καθημερινά με τα δύο σκάφη, αν και τα σήματα πλέον είναι αρκετά αδύναμα. Ένα σήμα από το Voyager 1 χρειάζεται περίπου 17 ώρες για να φτάσει στη Γη. Αφού τα δεδομένα προωθηθούν στο JPL και τα επεξεργαστούν οι επιστήμονες, καθίστανται διαθέσιμα στο κοινό. Είναι άγνωστο το πότε το Voyager 1 θα φτάσει σε σημείο του διαστρικού Διαστήματος όπου δεν παρατηρείται επίδραση του Ήλιου. Επίσης, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε θα εισέλθει στο διαστρικό Διάστημα το Voyager 2- αν και εκτιμάται πως κάτι τέτοιο θα συμβεί σύντομα. Το συνολικό κόστος των δύο αποστολών ανέρχεται στα 988 εκατομμύρια δολάρια.
Παραπέμποντας στη διάσημη ρήση «to boldly go» της διάσημης τηλεοπτικής σειράς Star Trek, ο Τζον Γκρούνσφελντ, στέλεχος της NASA, είπε πως «το Voyager πήγε θαρραλέα εκεί που κανένα άλλο σκάφος δεν πήγε ποτέ…ίσως κάποιοι διαστημικοί εξερευνητές στο μέλλον να φτάσουν το Voyager, τον πρώτο διαστρικό μας απεσταλμένο, και να αναλογιστούν πώς αυτό το ακατάβλητο διαστημόπλοιο βοήθησε στην πραγματοποίηση του ταξιδιού τους».

Αιδώς, Αργείοι!

Ομηρική φράση που έγινε παροιμιώδης. Απαντάται σε διάφορα σημεία της Ιλιάδας. Χρησιμοποιείται από την Ήρα, τον Αγαμέμνονα (Ε 787 Ηρα, Θ' 228, Αγαμέμνων «αἰδὼς Ἀργεῖοι, κάκ᾽ ἐλέγχεα, εἶδος ἀγητοί» μτφ. «Ντροπή σας! Κρίμα λέω στα κάλλη σας Αργείτες τιποτένιοι» -Καζαντζάκης. σ 88), αλλά και τον Αίαντα (Ο 502,μτφ «Ντροπής! Αργείτες» -καζ. σ 242) και τον Ποσειδώνα  (Ν 95 «αἰδὼς Ἀργεῖοι, κοῦροι νέοι» μτφ «Ντροπής! Αργείτες, σεις οι νιότεροι» -κΚαζαντζάκης σ.198).

Σήμερα χρησιμοποιείται αρκετά συχνά όπως και στο πρωτότυπο, ως επίπληξη για την ολιγωρία ή ανοίκεια συμπεριφορά ατόμων ή ομάδων.

Στον Όμηρο, Αργείοι αποκαλούνταν όλοι γενικά οι Έλληνες και όχι μόνο οι προερχόμενοι από το Άργος.

Αυτή τη φράση φώναξε ο Στέντορας στον Τρωικό πόλεμο στην προσπάθειά του να παρακινήσει τους Έλληνες να δείξουν θάρρος στον αγώνα εναντίον των Τρώων, μετά την αποχώρηση του Αχιλλέα από τη μάχη. Αιδώς Αργείοι σημαίνει ντροπή Έλληνες και σήμερα χρησιμοποιούμε τη φράση για να ψέξουμε κάποιον για πράξη ή για συμπεριφορά, για την οποία έπρεπε να νιώθει ντροπή.

Με τη φράση αυτή επέπληξε ο Αίαντας τους  Αργείους όταν φοβισμένοι είχαν καταπτοηθεί και ανέχονταν τους Τρώες να απειλούν με κάψιμο τα πλοία τους. Ακολουθεί το απόσπασμα από την Ιλιάδα που περιέχει την προτροπή του Έκτορα προς τους Τρώες και την  προτροπή του Αίαντα προς τους Ελληνες. Το απόσπασμα  αυτό επικαλέστηκε και ο ρήτορας  Λυκούργος, στον "Κατά Λεωκράτους λόγο  του προκειμένου οι δικαστές να συγκρίνουν τα λόγια του Εκτορα και του Αίαντα με τη φυγομαχία-λιποταξία του Λεωκράτη.


Ιλιάδα    Ο  494 -  514
ἀλλά μάχεσθ' ἐπί νηυσίν ἀολλέες· ὅς δέ κεν ὕμεων

Αλλά να πολεμάτε πυκνά συγκεντρωμένοι γύρω από τα πλοία. Κι αν τύχει κάποιος από σας

βλήμενος ἠέ τυπείς  θάνατον καί πότμον ἐπίσπῃ

χτυπημένος ή τραυματισμένος να συναντήσει πρόωρα το θάνατο και τη μοίρα

τεθνάτω· οὔ οἱ ἀεικές ἀμυνομένῳ περί πάτρης

ας πεθάνει·  Όμως ο θάνατος για  κείνον που την πατρίδα υπερασπίζεται δεν είναι επονείδιστος.

τεθνάμεν·  ἀλλ' ἄλοχός τε σόη καί παῖδες ὀπίσσω,

Θα μείνει ζωντανή η γυναίκα του και τα παιδιά του τα   ανήλικα να συνεχίσουν τη γεννιά

καί οἶκος καί κλῆρος ἀκήρατος, εἴ κεν Ἀχαιοί

κι απείραχτο το σπίτι και το βιος του, σαν θα

οἴχωνται σύν νηυσίν φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν.

σαλπάρουν οι Αχαιοί για τη γλυκιά πατρίδα».

Ὥς εἰπών ὄτρυνε μένος καί θυμόν ἑκάστου.

Ετσι είπε και ξεσήκωσε το πάθος και το θάρρος  στον καθένα.

Αἴας δ' ἑτέρωθεν ἐκέκλετο οἷς ἑτάροισιν.

Κι ο Αίαντας  απέναντι έλεγε στους δικούς του:

αἰδώς Ἀργεῖοι· νῦν ἄρκιον ἤ ἀπολέσθαι

«Ντροπή Αργείοι! Το μόνο βέβαιο που τώρα μας περιμένει είναι να χαθούμε

ἠέ σαωθῆναι καί ἀπώσασθαι κακά νηῶν

ή να σωθούμε και να διώξουμε τη συμφορά απ’ τα πλοία.

ἦ ἔλπεσθ'  ἤν νῆας ἕλῃ κορυθαίολος Ἕκτωρ

Αλήθεια, ελπίζετε πως, αν κυριεύσει τα πλοία ο Έκτορας  με την κυματιστή τη χαίτη

ἐμβαδόν ἵξεσθαι ἥν πατρίδα γαῖαν ἕκαστος;

στην περικεφαλαία, θα γυρίσετε με τα πόδια στην πατρίδα του ο καθένας;

ἦ οὐκ ὀτρύνοντος ἀκούετε λαόν ἅπαντα

Αλήθεια   δεν τον ακούτε που ξεσηκώνει ολόκληρο το λαό του,

Ἕκτορος, ὅς δή νῆας ἐνιπρῆσαι μενεαίνει;

τον Εκτορα που οργισμένος λαχταρά τα πλοία μας να κάψει;

οὐ μάν ἔς γε γε χορόν κέλετ΄ἐλθέμεν, ἀλλά μάχεσθαι.
Και , βέβαια,  δεν μας προσκαλεί σε χορό, αλλά σε μάχη.

ἡμῖν δ' οὔ τις τοῦδε νόος καί μῆτις ἀμείνων

Κι όσο για μας, καμιά σκέψη ή ιδέα δεν είναι καλύτερη από τούτη,

 ἤ αὐτοσχεδίῃ μῖξαι χεῖράς τε μένος τε.

από το να ενώσουμε δηλαδή τα χέρια με την ψυχή μας  σε μάχη σώμα με σώμα.

βέλτερον ἤ ἀπολέσθαι ἕνα χρόνον ἠέ βιῶναι

Γιατί είναι προτιμότερο την ίδια χρονική στιγμή να σκοτωθείς ή να σωθείς

ἤ δηθά στρεύγεσθαι ἐν αἰνῇ δηϊοτῆτι

στην πεισματώδη μάχη, παρά να βασανίζεσαι  μια ζωή

ὧδ' αὔτως παρά νηυσίν υπ' ἀνδράσι χειροτέροισιν.

εδώ κοντά  στα πλοία από κατώτερους άντρες.

Ὥς εἰπών ὄτρυνε μένος καί θυμόν ἑκάστου.

Ετσι είπε και ξεσήκωσε το πάθος και το θάρρος  στον καθένα.

                                                                          Ιλιάδα    Ο  494 -  514

Δέκα πράγματα που δεν ξέρεις για τον Γαλαξία

Με τον όρο Γαλαξίας αναφερόμαστε, τις περισσότερες φορές, στο γαλαξία στον οποίο ανήκει η Γη και το Ηλιακό Σύστημα, ενώ όταν αναφερόμαστε σε άλλο γαλαξία, τον γράφουμε με πεζό γ και ακολουθεί και το όνομα ή ο κωδικός του.

Ο Ήλιος (μαζί και η Γη) βρίσκονται στις παρυφές του Γαλαξία, και έτσι αυτός, καθώς τον κοιτάμε κατά μήκος, φαίνεται να σχηματίζει μία γαλακτόχρωμη, φωτεινή λωρίδα από πάρα πολλά αστέρια, που διασχίζει τον ορατό από τη Γη ουρανό από την μία πλευρά του ορίζοντα μέχρι την άλλη. Λόγω της εμφάνισης αυτής, ονομάστηκε στα Ελληνικά “Γαλαξίας κύκλος“. Στα αγγλικά είναι γνωστός και ως «Milky Way» που είναι μετάφραση του Λατινικού Via Lactea («Γαλακτώδης Οδός»).

Πρόκειται για έναν σπειροειδή γαλαξία και αποτελεί μέρος της Τοπικής Ομάδας γαλαξιών. Αποτελείται από τουλάχιστον 200 δισεκατομμύρια αστέρες και ενδεχομένως έως και 400 δισεκατομμύρια αστέρες. Ανάμεσα στα τουλάχιστον 35 μέλη της Τοπικής Ομάδας, έρχεται δεύτερος σε αριθμό αστέρων, πίσω μόνο από τον Γαλαξία της Ανδρομέδας, ο οποίος αποτελείται από ένα τρισεκατομμύριο αστέρες, όπως ανακαλύφθηκε το 2006.

Αν και ο γαλαξίας μας είναι ένας από τα δισεκατομμύρια που υπάρχουν στο Σύμπαν, έχει ιδιαίτερη σημασία για τον άνθρωπο καθώς είναι το «σπίτι» του Ηλιακού Συστήματος. Ο Δημόκριτος (460 – 370 π.Χ.) ήταν ο πρώτος άνθρωπος που χωρίς όργανα ισχυρίσθηκε ότι ο Γαλαξίας αποτελείται από απομακρυσμένα άστρα:«Γαλαξίας εστί πολλών και μικρών και συνεχών αστέρων, συμφωτιζομένων αλλήλοις, συναυγασμός δια την πύκνωσιν» ό,τι δηλαδή λέγει και η σύγχρονη Αστρονομία ως προς τη σύσταση του Γαλαξία.

Ζεις εδώ για όλη σου την ζωή, στην πραγματικότητα όλοι μας ζούμε εδώ, αλλά τι ξέρεις πραγματικά για τον γαλαξία μας; Σίγουρα, ξέρεις ότι είναι σπειροειδής και είναι 100.000 έτη φωτός. Αλλά ξέρεις αυτά τα δέκα πράγματα;

01. Είναι σπειροειδής με έναν ορθογώνιο κεντρικό κόμβο.
Μπορεί να γνωρίζεις ότι ο γαλαξίας μας είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας, ίσως το πιο όμορφο είδος γαλαξία. Το έχεις δει: μαγευτικά σκέλη να στριφογυρίζουν έξω από ένα κεντρικό κόμβο ή την έξαρση λαμπερών αστεριών. Αυτοί είμαστε εμείς. Αλλά πολλές σπείρες έχουν ένα περίεργο χαρακτηριστικό γνώρισμα: ένα ορθογώνιο σμήνος αστεριών στο κέντρο, αντί για μια σφαίρα, και τα σκέλη να  ακτινοβολούν από τις άκρες του ορθογώνιου αυτού. Οι αστρονόμοι αποκαλούν αυτό το σμήνος “bar” και όπως σωστά μάντεψες: έχουμε  ένα.

Στην πραγματικότητα, το δικό μας είναι αρκετά μεγάλο. Με 27.000 έτη φωτός απόσταση από άκρη σε άκρη, είναι μεγαλύτερο από τα περισσότερα “bar” που υπάρχουν. Βέβαια, το διάστημα είναι μια σκληρή γειτονιά. Ποιος δεν θα ήθελε ένα τεράστιο “bar” να βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της πόλης του;

02. Υπάρχει μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα στην καρδιά του.

Στο κέντρο του γαλαξία, ακριβώς στον πυρήνα του, κείτεται ένα τέρας: μια τεράστια μαύρη τρύπα.
Γνωρίζουμε ότι βρίσκεται εκεί, εξαιτίας της βαρύτητας. Τα άστρα πολύ κοντά στο κέντρο κινούνται σε τροχιά γύρω από το κέντρο σε απίστευτες ταχύτητες. Κινούνται με χιλιάδες χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο και η πρωτοφανής τους ταχύτητα προδίδει την μάζα του αντικειμένου που τα έλκει. Εφαρμόζοντας μερικά βασικά μαθηματικά, είναι δυνατό να καθοριστεί ότι η μάζα που απαιτείται για την επιτάχυνση των άστρων σε τέτοιες ταχύτητες πρέπει να ανατρέψει σε κοσμική κλίματα 4 εκατομμύρια φορές την μάζα του ήλιου. Ακόμα και έτσι όμως, τίποτα δεν μπορεί να φανεί σε φωτογραφίες. Οπότε, τι μπορεί να είναι τόσο ογκώδες όσο 4.000.000 ήλιοι και να μην εκπέμπει καθόλου φώς;

Σωστά. Μια μαύρη τρύπα.

Αν και είναι τεράστια, έχε κατά νου ότι ο γαλαξίας είναι περίπου 200 δισεκατομμύρια ηλιακές μάζες ισχυρός, έτσι στην πραγματικότητα, η μαύρη τρύπα στο κέντρο είναι μόνο ένα μικρό κλάσμα της συνολικής μάζας του γαλαξία. Και σε καμία περίπτωση δεν κινδυνεύουμε να πέσουμε μέσα σε αυτή. Εξ’ άλλου είναι 250.000.000.000.000.000 χιλιόμετρα μακριά.

03. Είναι κανίβαλος.

Οι γαλαξίες είναι μεγάλοι και έχουν μεγάλη μάζα. Αν κάποιος άλλος, μικρότερος γαλαξία περάσει πάρα πολύ κοντά, ο μεγαλύτερος μπορεί να καταπιεί τα αστέρια και το φυσικό αέριο του μικρότερου.

Η εικονογράφηση του γαλαξία μας να διαλύει τον γαλαξία Sagittarius Dwarf είναι όμορφη αλλά ταυτόχρονα άγρια εικόνα. Επί του παρόντος καταβροχθίζει πολλούς άλλους γαλαξίες. Σιγά σιγά τα άστρα τους περιφέρονται γύρω από τον δικό μας γαλαξία και στο τέλος συγχωνεύονται πλήρως με αυτόν. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτό μεγαλώνει την μάζα, καθιστώντας το πιο πιθανό να «τραφούν» ξανά. Τρώγοντας κάνει τους γαλαξίες να πεινάνε πιο πολύ.

04. Ζούμε σε μια όμορφη γειτονιά…

Ο γαλαξίας μας δεν είναι μόνος του στο διάστημα. Είμαστε μέρος μιας μικρής ομάδας κοντινών γαλαξιών που ονομάζονται “Local Group”. Είμαστε οι βαρύτεροι σε αυτή την ομάδα και ο γαλαξίας της Ανδρομέδας μπορεί να είναι λίγο μεγαλύτερος σε μάζα, αν και στην πραγματικότητα είναι πιο «απλωμένος».

Ο γαλαξίας Triangulum είναι επίσης σπειροειδής, αλλά όχι πολύ μεγάλος. Υπάρχουν και άλλοι γαλαξίες σκόρπιοι εδώ και εκεί που ανήκουν στην ομάδα αυτή. Στο σύνολο υπάρχουν γύρω στους 12 γαλαξίες στο “Local Group”, με τους περισσότερους να είναι απλά γαλαξίες νάνοι εξαιρετικά ασθενείς και δύσκολο να ανιχνευθούν.

05. …και είμαστε στα προάστια

Το “Local Group” είναι μικρό και ζεστό. Αυτό συμβαίνει, επειδή αν το δεις από μακριά, είμαστε στα προάστια. Η μεγάλη πόλη σε  αυτή την εικόνα είναι ο Virgo Cluster, ένα τεράστιο σύνολο 2.000 περίπου γαλαξιών, πολλοί από τους οποίους είναι πολύ μεγαλύτεροι από τον δικό μας. Είναι το κοντινότερο σύμπλεγμα, το κέντρο του οποίου είναι 60 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Από ότι φαίνεται είμαστε βαρυτικά δεμένοι με αυτό, με άλλα λόγια είμαστε ένα εκτεταμένο μέρος του. Η συνολική μάζα του συμπλέγματος είναι τόσο μεγάλη, όσο τετράκις εκατομμύρια φορές η μάζα του ήλιου.

06. Μπορούμε να δούμε μόνο το 0.000003% από αυτόν.
Όταν κοιτάξεις τον ουρανό μια σκοτεινή νύχτα, θα δεις χιλιάδες αστέρια. Αλλά ο γαλαξίας μας περιλαμβάνει 200 δισεκατομμύρια αστέρια. Βλέπεις μόνο ένα μικροσκοπικό κλάσμα του αριθμού των άστρων γύρω από τον γαλαξία. Στην πραγματικότητα, εκτός μερικών εξαιρέσεων, τα πιο μακρινά αστέρια που μπορείς να δεις είναι 1.000 έτη φωτός μακριά.

Ακόμα χειρότερα, τα περισσότερα άστρα είναι τόσο εξασθενημένα που δεν φαίνονται ούτε σε μικρότερες αποστάσεις. Ο ήλιος είναι τόσο αμυδρός που δεν φαίνεται σε απόσταση μεγαλύτερη από 60 έτη φωτός μακριά…και ο ήλιος είναι πολύ φωτεινός σε σχέση με τα περισσότερα άστρα. Έτσι, η μικρή φούσκα με αστέρια που βλέπουμε γύρω μας είναι απλά μια σταγόνα στον ωκεανό του γαλαξία μας.

07. Το 90% είναι αόρατο.

Αν κοιτάξεις τις κινήσεις των άστρων του γαλαξία μας, μπορείς να εφαρμόσεις μαθηματικά και φυσική και να καθορίσεις πόση είναι η μάζα του (περισσότερη μάζα σημαίνει και περισσότερη βαρύτητα, που σημαίνει ότι τα αστέρια θα κινούνται πιο γρήγορα). Μπορείς επίσης να μετρήσεις τον αριθμό των αστεριών στον γαλαξία και να βρεις πόση μάζα έχουν. Το πρόβλημα είναι ότι τα δυο αυτά νούμερα, δεν ταιριάζουν: τα αστέρια (και τα άλλα εμφανή πράγματα όπως τα αέρια και η σκόνη) αποτελούν μόνο το 10% της μάζας του γαλαξία. Που βρίσκεται το υπόλοιπο 90%;

Η εικόνα του Bullet Cluster, η πρώτη άμεση απόδειξη της σκοτεινής ύλης δείχνει ότι έχει μάζα αλλά δεν φωσφορίζει. Από αυτό προκύπτει και η ονομασία της. Γνωρίζουμε ότι δεν είναι μαύρες τρύπες, νεκρά άστρα ή ψυχρά αέρια (όλα αυτά έχουν ελεγχθεί και έχουν σβηστεί από την λίστα) και οι υποψήφιοι που παραμένουν είναι πολύ περίεργοι (WIMPs). Αλλά γνωρίζουμε ότι είναι αληθινό και ξέρουμε ότι βρίσκεται εκεί έξω. Απλά δεν ξέρουμε τι ακριβώς είναι. Οι επιστήμονες προσπαθούν να το διαπιστώσουν και δεδομένων των ανακαλύψεων των τελευταίων χρόνων, στοιχηματίζω ότι σε λιγότερο από μια δεκαετία θα το έχουν καταφέρει.

08. Οι σπειροειδής βραχίονες είναι μια ψευδαίσθηση.

Λοιπόν, δεν είναι ακριβώς ψευδαίσθηση, αλλά ο αριθμός των αστεριών στους σπειροειδής βραχίονες του γαλαξία μας δεν είναι και τόσο διαφορετικός από τον αριθμό των αστεριών ανάμεσα στους βραχίονες! Οι βραχίονες είναι σαν τα φανάρια του που ρυθμίζουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση του σύμπαντος, περιοχές όπου η τοπική πυκνότητα είναι αυξημένη.

Όπως σε ένα μποτιλιάρισμα σε έναν αυτοκινητόδρομο, τα αυτοκίνητα εισέρχονται και εξέρχονται από την εμπλοκή, αλλά η συμφόρηση παραμένει. Οι βραχίονες έχουν άστρα που μπαίνουν και βγαίνουν, αλλά οι βραχίονες παραμένουν.

Μπορούμε να δούμε τους βραχίονες αυτούς επειδή το φως είναι καλύτερο εκεί και όχι επειδή βρίσκονται πολλά αστέρια μαζεμένα.

09. Είναι διαστρεβλωμένος.

Ο γαλαξίας μας είναι ένας επίπεδος δίσκος διαμέτρου περίπου 100.000 έτη φωτός και πάχους μερικές χιλιάδες έτη φωτός. Έχει την ίδια αναλογία με μια στοίβα από 4 DVD, αν αυτό βοηθάει.

Έχεις αφήσει ποτέ ένα dvd έξω στο ήλιο; Μπορεί να παραμορφωθεί από την θερμότητα και να διαστρεβλωθεί. Ο γαλαξίας μας έχει ένα παρόμοιο σχήμα.

Από όσο γνωρίζω η διαστρέβλωση αυτή δεν μας επηρεάζει καθόλου. Είναι απλά ένα ενδιαφέρον πράγμα το οποίο μπορεί να μην γνωρίζεις για τον γαλαξία μας.

10. Θα γνωρίσουμε τον γαλαξία της Ανδρομέδας πολύ καλύτερα.

Μιλώντας για την Ανδρομέδα, το έχεις δει ποτέ στον ουρανό; Είναι ορατός με γυμνό μάτι σε μια καθαρή, σκοτεινή νύχτα, χωρίς φεγγάρι. Είναι εξασθενημένο, αλλά μεγάλο. Μοιάζει να είναι οχτώ φορές το μέγεθος της Σελήνης, όπως την βλέπουμε από την Γη.

Αν αυτό δεν σου φαίνεται μεγάλο, συνυπολόγισε και το γεγονός ότι βρίσκεται δυο εκατομμύρια έτη φωτός μακριά. Αυτό θα σου δώσει μια καλύτερη εικόνα.

Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας και ο δικός μας, πλησιάζουν ο ένας τον άλλο με ταχύτητα 200 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Θυμάσαι που είπα ότι οι μεγάλοι γαλαξίες καταβροχθίζουν τους μικρότερους; Λοιπόν, όταν δυο μεγάλοι γαλαξίες έρχονται πολύ κοντά, τότε έχουμε πραγματικά πυροτεχνήματα. Τα άστρα δεν συγκρούονται. Είναι πάρα πολύ μικρά στην κλίμακα αυτή. Αλλά τα σύννεφα αερίων το κάνουν. Και όταν γίνεται αυτό, δημιουργούνται νέα άστρα.

Τελικά (σε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια), οι δυο γαλαξίες θα συγχωνευτούν και θα σχηματίσουν έναν γιγάντιο ελλειπτικό γαλαξία όταν ηρεμήσουν τα πράγματα. Στην πραγματικότητα, ο ήλιος θα υπάρχει ακόμα όταν αυτό συμβεί. Δεν θα έχει γίνει ακόμα ένας «Κόκκινός Γίγαντας». Θα γίνουν οι απόγονοι μας μάρτυρες της μεγαλύτερης σύγκρουσης στον γαλαξία μας;

Μέχρι τότε, αυτά τα 10 πράγματα θα σε κρατήσουν απασχολημένο. Και φυσικά, ήθελα να συμπεριλάβω μόνο 10 πράγματα για να είναι ωραίος ο τίτλος. Αλλά, αν γνωρίζεις κάτι άλλο για τον γαλαξία μας που σου φαίνεται ενδιαφέρων, γράψε το στα σχόλια.

πηγή: http://www.apocalypsejohn.com/2013/05/deka-pragmata-pou-den-ksereis-gia-ton-galaksia.html