Τρίτη 16 Μαρτίου 2021

TΡΑΓΟΥΔΙΑ ΑΠΟ ΤΗ MΟΝΕΜΒΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΚΟΥΛΕΝΤΙΑ

1. Κουλέντια καὶ τὴ Mονεμβασιὰ (Δ. Καραστατήρης, Φωτεινή Γιαννούκου) 98 / 
2.99 / 
3.101 /
 4. (Παλαιὰ τραγούδια Mονεμβασιὰ) 103 / 
5. Tραγούδια (Mονεμβασιὰ) 104 / 
6. Nερατσοφίλημα (Mονεμβασία) 106 
H ἔκδοσή μας περιλαμβάνει παραμύθια καὶ τραγούδια ἀπὸ τὴ Μονεμβασία καὶ τὰ Κουλέντια, τὴ Μῆλο καὶ ἀπὸ χωριὰ τῆς Μεσσηνίας κοντὰ στὴν Ἀνδρούσα.
Ἡ καταγραφή τους ἔγινε ἀπὸ μαθητές τοῦ Κ. Γούναρη στὸ διάστημα 1906-1909.
ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑTὰ τριάντα ὀκτὼ παραμύθια ἀπὸ τὴ Mονεμβασία ποὺ περιλαμβά-νει ἡ συλλογή μας καταγράφηκαν ἀπὸ δύο μαθητες τοῦ τριτάξιου σχολείου Μέσης Ἐκπαιδεύσεως, τοῦ Σχολαρχείου. 
Ἀνάμεσα σ ̓ αὐτὰ ὑπάρχουν ἄγνωστα παραμύθια ἀλλὰ καὶ παραλλαγες γνωστῶν, διηγήσεις καὶ εὐτράπελα ἐκ τῶν ὁποίων ἀρκετὰ ἀφοροῦν στὴ ζωὴ καὶ τις παραδόσεις τῆς Mονεμβασιᾶς. 
Tὰ τριάντα ὀκτὼ παραμύθια ἀπὸ τὴ Mονεμβασία ποὺ περιλαμβάνει ἡ συλλογή μας καταγράφηκαν ἀπὸ δύο μαθητὲς τοῦ τριτάξιου σχολείου Μέσης Ἐκπαιδεύσεως, τοῦ Σχολαρχείου. Ἀνάμεσα σ᾽ αὐτὰ ὑπάρχουν ἄγνωστα παραμύθια ἀλλὰ καὶ παραλλαγὲς γνωστῶν, διηγήσεις καὶ εὐτράπελα ἐκ τῶν ὁποίων ἀρκετὰ ἀφοροῦν στὴ ζωὴ καὶ τὶς παραδόσεις τῆς Mονεμβασιᾶς. Ἡ καταγραφὴ τῶν εἴκοσι δύο παραμυθιῶν ἔγινε, σύμφωνα μὲ τὴν ἰδιόχειρη σημείωση τῶν καταγραφέων, ἀπὸ τὸν Π. E. Βουγιουκλὴ τὸ 1909, ἐνῶ τῶν δεκαέξι ἀπὸ τὸν Δημήτριο Γ. Καραστατήρη. Ἀντιγράφω τὶς πληροφορίες ὅπως μᾶς τὶς παρέχουν οἱ ἴδιοι οἱ καταγραφεῖς:Tαῦτα ἐλέχθησαν ὑπὸ τῆς μητρός μου ὀνομαζομένης Κυριακούλας E. Βουγιουκλῆ κατοίκου Nεαπόλεως, τοῦ Δήμου Βοιῶν ἡλικίας 43 ἐτῶν, ἐν Mονεμβασίᾳ τῇ 9ῃ Ἰανουαρίου /1909/ Π. E. Βουγιουκλὴς μαθητὴς σχολαρχείου /1909/ καὶ Σύμφωνα μὲ στοιχεῖα τὰ ὁποῖα ἀναζήτησε γιὰ μένα καὶ εὐγενικὰ μοῦ παρέδωσε ἡ προϊσταμένη τῶν Γενικῶν Ἀρχείων τοῦ Κράτους, Ἀρχείου Λακωνίας, κυρία Πέπη Γαβαλὰ καὶ τὴν ὁποία ἀπὸ τὴ θέση αὐτὴ εὐχαριστῶ, στὸ μαθητολόγιο τοῦ Ἑλληνικοῦ Σχολείου Μονεμβασίας κατὰ τὰ ἔτη 1905-1908 ἀναγράφεται τὸ ὄνομα Παντελὴς Ἐμ. Βουγουκλής, γεννημένος στὴ Μονεμβασία, γιὸς ναυτικοῦ, 16 ἐτῶν τὸ 1909. Μικρότερης ἡλικίας ἦταν ὁ μαθητὴς Γεώργιος Ε. Βουγιουκλής, πιθανῶς ἀδελφὸς τοῦ πρώτου. 

Τὸ ὄνομα Δημήτριος Γ. Καραστατήρης, γεννημένος στὰ Κουλέντια, γιος ἱερέα, ἐμφανίζεται στὴν ἴδια πηγὴ κατὰ τὰ ἔτη 1905-1907. 

Μὲ τὸ ἴδιο πατρώνυμο ἐμφανίζονται καὶ οἱ Καραστατήρης Παναγιώτης καὶ Ἀνάστος,ὁ πρῶτος μεγαλύτερος τοῦ Δημητρίου καὶ ὁ δεύτερος μικρότερος.

Ὁ Π. Βουγιουκλὴς μᾶς πληροφορεῖ γιὰ τὴν πηγή του καὶ γιὰ τὸν τρόπο καταγραφῆς. Ἂν καὶ ὁ Δ. Καραστατήρης δὲν ἀναφέρει κάτι ἀνάλογο, ἐσωτερικὲς ἐνδείξεις, ὅπως ἡ ἔλλειψη σημείων στίξης, τὰ ἀσύνδετα σχήματα, ὁδηγοῦν στὸ συμπέρασμα ὅτι καὶ αὐτὸς κατέγραψε τὰ παραμύθια καθ᾽ ὑπαγόρευση. Πάντως τὰ παραμύθια ἐμφανίζουν ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιὰ τὴ δύναμη τῆς διήγησης: ὁ λιτὸς καὶ συχνὰ ἐλλειπτικὸς λόγος ἀπελευθερώνει τὶς δυνάμεις τῆςφαντασίας γιὰ νὰ δημιουργήσουν τὸ δικό τους παραμυθικὸ κόσμο βασικὸ αἴτημα εἶναι ἡ ἀναδιάταξη τοῦ κόσμου, καθὼς ἡ διατάραξη καὶ συχνὰ ἡ ἀνατροπὴ τῆς δεδομένης τάξης τῶν ἀξιῶν δίνει ἀφορμὴ γιὰ τὴ διήγηση:

Mιὰ φορὰ ἦταν ἕνας βασιλιὰς καὶ εἶχε μιὰ βασίλισσα καὶ ἤτανε ἀγγαστρωμένη καὶ ἐγέννησε καὶ ἔκαμε κορίτσι.Καὶ εἰς τὰς τρεῖς ἡμέρας ἐπήγανε αἱ μοῖρες τῶν μοιράδωνε καὶ τὴν μοιράνανε καὶ ἄκουσε ἡ βασίλισσα τί τῆς εἴπανε: ἡ μία τῆς εἶπε εἰς τὰ δέκα χρόνια νὰ γίνῃ πεκροῦ καὶ εἰς τὰ δώδεκα κλέφτρα καὶ εἰς τὰ δεκατέσσερα νὰ γίνῃ κακῆς διαγωγῆς καὶ ἡ βασίλισσα ἀπὸ τὸν γκαημό της ἀρρώστησε καὶ ἦλθε νὰ ἀποθάνῃ.

Ἤδη ἡ εἰσαγωγὴ τοῦ πρώτου παραμυθιοῦ δηλώνει τὴ διάθεση ἀνατροπῆς τῆς τάξης ἰδεῶν καὶ ἀξιῶν: οἱ μοῖρες κακοτυχίζουν τὴμονάκριβη βασιλοπούλα. Ἡ κλιμάκωση τῆς ἠθικῆς καὶ κοινωνικῆς πτώσης ἐπιτυγχάνεται μὲ τὶς τρεῖς εὐχὲς-κατάρες: ποτό, κλοπὴ καί, τέλος, ἠθικὴ ἐξαθλίωση. Ἡ λύση στὸ παραμύθι ἐνέχει τὴν ἀποκατάσταση τῆς τάξης, καθὼς μὲ τὴν πρόοδο τοῦ παραμυθιοῦ ὁ ἀκροατὴς ὁδηγεῖται μὲ λόγο ἐκπληκτικὰ πυκνὸ σὲ δαιδάλους πλοκῆς γιὰ νὰ καταλήξει στὴ λύση σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ἡ βασιλοπούλα, παρὰ τὴν ἀσυγκράτητη ἕλξη ποὺ ἔνιωθε πρὸς τοὺς στρατιώτας, ἐπέστρεψε στὴν ἀγκαλιὰ τοῦ βασιλιᾶ, ὁ ὁποῖος, ἐρωτευμένος μαζί της, τὴν εἶχε στὸ μεταξὺ παντρευτεῖ γιὰ χάρη τοῦ παιδιοῦ τους.

Ὁ βασιλιὰς στὸ συγκεκριμένο παραμύθι ἀπέχει ἀπὸ τὸ πρότυπο τοῦ ἰσχυροῦ ἐξουσιαστῆ ἢ τῆς ἀπόλυτης ἔκφρασης ὀμορφιᾶς κα καλοσύνης, ὅπως συμβαίνει σὲ πολλὰ παραμύθια· τὸ παραμύθι μας χρησιμοποιεῖ τὸ βασιλιὰ γιὰ νὰ ὁριστεῖ ἡ ἁρμόζουσα θέση τῆς κόρης: ὅπως μιὰ βασιλοπούλα ἔχει θέση δίπλα σὲ ἕνα βασιλιά ἔτσι καὶ μιὰ νέα ἔχει θέση δίπλα σ᾽ ἕναν καλὸ σύντροφο ποὺ τὴν ἀγαπάει.

Ἀλλὰ καὶ στὸ Δαφνοκουκουδάκι, ἕνα ἀπὸ τὰ ὡραιότερα παραμύθια τῆς συλλογῆς μας, ἡ ἀνατρεπτικὴ διάθεση εἶναι ποὺ δίνει τὴν ἀφορμὴ γιὰ τὴ διήγηση: Ἡ φτωχὴ γριά, περιφρονημένη ἀκόμη κι ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸ Θεό, στὰ παρακάλια της γιὰ ἕνα παιδάκι ἔλαβε ἕνα δαφνοκουκουδάκι, ποὺ ἡ ἴδια, χωρὶς νὰ τὸ θέλει, τὸ πέταξε μὲ τὰ σαρίδια. Καὶ νά, ποὺ φυτρώνει μιὰ δάφνη, στὴ σκιά της ἀναπαύεται ὁ βασιλιάς· μὲ τρόπο μαγικὸ ἐμφανίζεται σ᾽ αὐτὸν μιὰ ὑπέροχη κοπέλα, αὐτὸς τὴν ἀναζητᾶ καὶ τελικὰ τὴ βρίσκει κα κάτσανε ἐκεῖνοι καλὰ καὶ ἐμεῖς καλύτερα.

Tὸ συγκεκριμένο παραμύθι κινεῖται σὲ γνωστὰ στερεότυπα ποὺ δὲ γνωρίζουν σύνορα, σύμφωνα μὲ τὰ ὁποῖα κάθε καταφρονεμένο ἔρχεται ἡ στιγμὴ ποὺ θὰ λάμψει μὲ τὴν ὀμορφιὰ καὶ τὴν ἀξία του. 

Tὰ Παραμύθια τὰ γραφόμενα ὑπὸ τοῦ Δημητρίου Γεωργίου Καραστατήρη, μαθητοῦ Σχολαρχείου, Κουλέντια.

Πηγη:     http://www.potamos.com.gr/download/fe586f6e3ec2de7faee00407a85add56koygeasMonemvasia.pdf

0 comments:

Δημοσίευση σχολίου

Social Profiles

Twitter Facebook Google Plus LinkedIn RSS Feed Email Pinterest

Labels

biographies (15) Historical (96) Legend (6) My Memories (1) Poetry (4) Science (22) Sosial (12) Space (4)

Popular Posts

Συνολικές προβολές σελίδας

OnLine Opinions..

Click to Open Click to Open Click to Open Click to Open antinews

Αναγνώστες

BTemplates.com

Theme Download

Το DNA μας, είναι ένας ταξιδιώτης από μια παμπάλαια χώρα που ζει μέσα σε όλους μας. Όλοι είμαστε συνδεδεμένοι, μέσω των μητέρων μας, με μια χούφτα γυναίκες που έζησαν πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

Copyright © Seafarer97 | Powered by Blogger
Design by Lizard Themes - Published By Gooyaabi Templates | Blogger Theme by Lasantha - PremiumBloggerTemplates.com